Chuyển đổi xanh trong ngành logistics đang trở thành xu thế toàn cầu, và các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang nỗ lực để theo kịp xu hướng này. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn đang gặp khó khăn trong việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường.
Ngành logistics Việt Nam có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng, trung bình 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, ngành vẫn đang phát triển âm thầm, thiếu vắng các doanh nghiệp quy mô lớn có khả năng dẫn dắt thị trường. Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cho biết yêu cầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức, nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế.
Ông Đặng Vũ Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA), cho biết chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách.
Chuyển đổi xanh không thể chỉ trông chờ từ phía doanh nghiệp. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ. Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng.
Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập. Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công.
Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường.
Ông Trần Thanh Hải cũng nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi xanh trong ngành logistics không chỉ là trách nhiệm của các doanh nghiệp, mà còn là trách nhiệm của cả hệ thống. “Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế để thúc đẩy chuyển đổi xanh trong ngành logistics Việt Nam”, ông Hải nói.
Đồng thời, ông Đặng Vũ Thành cũng đề xuất rằng cần có các chính sách hỗ trợ cụ thể cho các doanh nghiệp logistics trong việc chuyển đổi xanh, chẳng hạn như hỗ trợ tài chính, hỗ trợ kỹ thuật và hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng.
Tóm lại, chuyển đổi xanh trong ngành logistics đang trở thành xu thế toàn cầu, và các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang nỗ lực để theo kịp xu hướng này. Tuy nhiên, cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, sự chung tay của cả hệ thống và các chính sách hỗ trợ cụ thể để giúp các doanh nghiệp logistics Việt Nam chuyển đổi xanh thành công.
