Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã và đang tác động mạnh mẽ đến tâm lý cũng như sự ổn định nghề nghiệp của người lao động. Dữ liệu từ báo cáo thị trường lao động quý 2 năm 2025 của Vieclam24h chỉ ra rằng, các ngành như sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ là những lĩnh vực bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi việc cắt giảm nhân sự. Điều này đã khiến nỗi lo bị sa thải gia tăng rõ rệt, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần, tâm lý nghề nghiệp và hành vi tìm việc của người lao động.
Đặc biệt, nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm bị ảnh hưởng nặng nhất bởi các đợt cắt giảm nhân sự. Các vị trí lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính là những lĩnh vực chịu tác động mạnh. Trong khi đó, các vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin có xu hướng được duy trì ổn định.
Quá trình tái hòa nhập thị trường việc làm đang trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Theo thống kê, 72,7% người lao động mất việc chủ động trở lại tìm việc đã mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm được việc làm mới. Người lao động ở lại sau đợt cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, nhưng bất an về tương lai nghề nghiệp vẫn tồn tại và gây ra áp lực lớn.
Gần 50% người lao động cho biết họ thấy rõ áp lực trong công việc, trong khi niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc suy giảm đáng kể. Điều này cho thấy rằng, việc cắt giảm nhân sự không chỉ ảnh hưởng đến người lao động bị mất việc mà còn tác động tiêu cực đến những người lao động còn ở lại.
Về phía doanh nghiệp, mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng các doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, 26,4% doanh nghiệp đã thực hiện việc tinh gọn bộ máy, và 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới.
Các vị trí có nhu cầu tuyển dụng hàng đầu gắn với tăng trưởng và vận hành bao gồm kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề… Điều này cho thấy rằng, nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp vẫn còn cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến tăng trưởng và phát triển.
Lao động Việt Nam đã thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật trong bối cảnh khó khăn này. Nếu 70% người lao động thể hiện cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại cho rằng đây là cơ hội để thay đổi và phát triển. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế.
Vieclam24h khuyến nghị rằng, các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về hệ lụy dài hạn khi cắt giảm nhân sự. Việc minh bạch và thẳng thắn trong giao tiếp, lắng nghe ý kiến của nhân viên và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động là điều cần thiết.
Đối với người lao động, việc duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi với thay đổi là chìa khóa để vượt qua khó khăn. Đầu tư thời gian và công sức vào việc phát triển các kỹ năng mới sẽ giúp người lao động tăng cơ hội việc làm và phát triển trong tương lai.
Một thách thức khác mà các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt là khó khăn khi tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Theo số liệu từ Anphabe, 46% trong hàng ngàn doanh nghiệp Việt thừa nhận rằng họ gặp khó khăn khi tuyển được người đáp ứng đủ yêu cầu năng lực.
Khoảng cách giữa nhu cầu thị trường và kỹ năng người lao động ngày càng gia tăng. Điều này cho thấy rằng, ngoài việc phát triển kỹ năng của người lao động, các doanh nghiệp cũng cần tham gia vào quá trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.
