Ngành khai khoáng đang trải qua một quá trình chuyển dịch đáng kể hướng tới các phương pháp khai thác bền vững, trong bối cảnh áp lực bảo vệ môi trường và chuyển đổi xanh ngày càng tăng. Sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình này, với việc ứng dụng các giải pháp tiên tiến như tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ vệ tinh và sinh học.
Theo số liệu từ nền tảng giám sát vệ tinh Farmonaut, công nghệ đang tái định hình hoạt động khai thác, cho phép giảm thiểu tiếp xúc của con người với môi trường nguy hiểm, tăng độ chính xác và cho phép vận hành liên tục. Robot và hệ thống tự động đang được sử dụng rộng rãi, giúp giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu suất trong các hoạt động khai thác. Bên cạnh đó, AI và phân tích dữ liệu thời gian thực hỗ trợ dự báo hiệu suất thu hồi quặng, tối ưu hóa xử lý chất thải và quản lý tài nguyên hiệu quả.
Công nghệ vệ tinh và drone đang được sử dụng để theo dõi hiện trường, giám sát tác động môi trường và cảnh báo sớm các nguy cơ sinh thái. Điều này cho phép các doanh nghiệp khai khoáng nhanh chóng nhận diện và giải quyết các vấn đề môi trường tiềm ẩn, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Cảm biến IoT cũng được triển khai để thu thập thông tin về chất lượng không khí, nước và mức tiêu thụ năng lượng tại các khu vực khai thác xa xôi.
Năm 2025, ngành khai khoáng ghi nhận sự phát triển mạnh của việc khai khoáng bền vững với nhiều công nghệ mới được áp dụng. Công nghệ xử lý quặng bằng vi sinh vật giúp giảm ô nhiễm hóa chất; hệ thống tái sử dụng nước hạn chế nhu cầu nước ngọt và nguy cơ ô nhiễm; năng lượng tái tạo như gió, mặt trời và thủy điện đang dần thay thế nhiên liệu hóa thạch trong vận hành mỏ. Sau khi khai thác, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện phục hồi sinh thái bằng cách trồng lại thảm thực vật bản địa và tái tạo lớp đất mặt.
Đồng thời, khai thác đô thị và tái chế cũng được thúc đẩy như một phần của chiến lược kinh tế tuần hoàn. Việc áp dụng các công nghệ mới và phương pháp khai thác bền vững không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn giúp tăng hiệu suất và giảm chi phí sản xuất. Từ năm 2025 trở đi, các xu hướng khai khoáng bền vững chủ đạo như theo dõi môi trường theo thời gian thực, minh bạch chuỗi cung ứng bằng blockchain, khai thác sinh học và tuân thủ quy định dựa trên dữ liệu sẽ tiếp tục lan rộng.
Với chi phí ngày càng hợp lý và khả năng tích hợp cao, công nghệ vệ tinh và AI được kỳ vọng sẽ giúp cả những mỏ khai thác quy mô nhỏ cũng có thể hướng tới phát triển bền vững trong bối cảnh thế giới đang ưu tiên giảm phát thải và bảo vệ hệ sinh thái toàn cầu. Việc kết hợp công nghệ và phương pháp khai thác bền vững sẽ giúp ngành khai khoáng tiếp tục phát triển trong khi vẫn đảm bảo được các mục tiêu môi trường và xã hội.
