Ngày 30/7 hàng năm được chọn là Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người, một vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu. Tại Việt Nam, ngày này cũng được kỷ niệm là Ngày Toàn dân phòng, chống mua bán người theo Quyết định số 793/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ vào năm 2016.
Mua bán người được Liên Hợp Quốc (LHQ) xác định là một trong bốn loại tội phạm nguy hiểm nhất hiện nay, chỉ đứng sau tội phạm ma túy và buôn bán vũ khí về thu nhập bất hợp pháp. Theo ước tính của LHQ, có khoảng 800.000 đến 1 triệu người bị mua bán trên toàn thế giới mỗi năm. Toàn cầu có khoảng gần 25 triệu nạn nhân của nạn này, bao gồm lao động cưỡng bức, nô lệ tình dục, buôn bán nội tạng, bắt cóc… Trong số nạn nhân được phát hiện, gần một nửa là phụ nữ và gần 20% là trẻ em gái. Hơn 150 quốc gia ở tất cả các châu lục đang phải đối mặt với loại hình tội phạm này.
Châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt là Đông Nam Á, đang chứng kiến sự phức tạp của tội phạm mua bán người. Kể từ sau đại dịch COVID-19, khu vực này đã chứng kiến sự bùng nổ của các khu tổ hợp lừa đảo, nơi những tổ chức tội phạm xuyên quốc gia vận hành các hoạt động lừa đảo trực tuyến với quy mô phức tạp. Theo ghi nhận từ Báo cáo thực trạng nạn mua bán người vào các tổ hợp lừa đảo trực tuyến tại Đông Nam Á của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), số ca bị mua bán được nhận hỗ trợ của IOM trong khu vực đã tăng hơn 3 lần từ 296 vào năm 2022 lên 978 vào năm 2023.
Năm 2025, chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người mang thông điệp ‘Mua bán người là hoạt động tội phạm có tổ chức – Hãy cùng hành động để chấm dứt các hình thức bóc lột!’. Thông điệp này nhấn mạnh vai trò quan trọng của các cơ quan thực thi pháp luật trong việc đẩy lùi hoạt động tội phạm có tổ chức, đồng thời đảm bảo hệ thống pháp luật đặt nạn nhân làm trung tâm trong bảo vệ, hỗ trợ và tiếp cận công lý.
Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã thực hiện nhiều nỗ lực đáng kể trong việc phòng, chống mua bán người. Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 đã bổ sung các nguyên tắc quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Tại các địa phương, nhiều tỉnh, thành đã triển khai các biện pháp công tác, chú trọng đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa nghiệp vụ với công tác đấu tranh, tấn công trấn áp quyết liệt tội phạm mua bán người. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các cơ quan chức năng đã điều tra, xử lý 2 vụ, 2 đối tượng liên quan đến tội phạm mua bán người.
Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người và Ngày Toàn dân phòng, chống mua bán người tại Việt Nam được tổ chức hàng năm vào ngày 30/7, là lời nhắc nhở toàn cầu về tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức đối với loại tội phạm nguy hiểm này, cũng như nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong việc phòng chống và xóa bỏ mua bán người.
