Bộ phim tài liệu ‘Xẩm đỏ’, một tác phẩm ghi lại hình ảnh và âm thanh quý báu về nghệ nhân Hà Thị Cầu – người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20, đang trong quá trình hoàn tất thủ tục chuyển giao bản quyền cho tỉnh Ninh Bình. Đạo diễn Lương Đình Dũng, người đứng sau bộ phim, cho biết ông đang tích cực hoàn thiện các thủ tục cần thiết để bàn giao bản quyền của bộ phim tài liệu này.
Mặc dù đã hoàn thành từ năm 2011, nhưng đến nay, chính quyền tỉnh Ninh Bình vẫn bày tỏ mong muốn mua lại bản quyền của ‘Xẩm đỏ’ nhằm bảo tồn và quảng bá rộng rãi di sản văn hóa đặc sắc này. Bộ phim được thực hiện trong nhiều năm, từ 2008 đến 2010, với hơn 1.200 phút quay ban đầu. Sau đó, bộ phim được chỉnh sửa và biên tập lại với thời lượng 68 phút, giúp khán giả có thể thưởng thức nhiều bài hát hơn từ nghệ nhân Hà Thị Cầu.
Một điểm đặc biệt trong cách tiếp cận của đạo diễn Lương Đình Dũng khi thực hiện ‘Xẩm đỏ’ là không sử dụng lời bình, thay vào đó để nghệ nhân Hà Thị Cầu tự nhiên thoải mái thể hiện như đang tâm sự trực tiếp với khán giả. Điều này giúp giữ lại sự nguyên bản và cảm xúc chân thực của người nghệ nhân khi trình diễn.
Theo đạo diễn Lương Đình Dũng, mục đích của ông là lưu giữ bộ phim như một di sản văn hóa truyền thống mà nghệ nhân Hà Thị Cầu đã để lại cho Ninh Bình nói riêng và cho nền nghệ thuật xẩm của Việt Nam nói chung. ‘Xẩm đỏ’ không chỉ là hình ảnh về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn là bức tranh sinh động về miền quê Việt Nam với chợ quê, hoa gạo, bến đò…, tất cả ẩn hiện trong tiếng sênh, nhịp phách, tạo nên một tác phẩm giàu chất văn hóa và nghệ thuật.
Ngoài ‘Xẩm đỏ’, đạo diễn Lương Đình Dũng cũng đã thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng khác về nghệ thuật chèo, như ‘Hề cu Sứt’, ‘Thầy bói đi chợ’, ‘Lý trưởng mẹ Đốp’, ‘Phù thủy sợ ma’, ‘Thị Màu lên chùa’. Ông nhấn mạnh rằng gốc rễ và nguồn cảm hứng cho hành trình nghệ thuật của mình vẫn là những tác phẩm văn học, nghệ thuật dân tộc. Qua các tác phẩm của mình, ông hy vọng có thể góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.
