Ung thư thận đang trở thành một vấn đề sức khỏe đáng báo động trên toàn cầu, đặc biệt là tại các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Đây là một loại ung thư nguy hiểm nhưng thường diễn tiến âm thầm, ít biểu hiện rõ rệt ở giai đoạn sớm, khiến nhiều trường hợp chỉ được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.

Thạc sỹ, bác sỹ nội trú Cao Minh Phúc thuộc Khoa Phẫu thuật Tiết niệu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, thận là cơ quan nhỏ nhưng đảm nhiệm nhiều chức năng sống còn như lọc máu, loại bỏ độc tố, điều hòa huyết áp, cân bằng nước và điện giải, đồng thời tham gia sản xuất hormone tạo máu. Khi các tế bào thận phát triển bất thường và mất kiểm soát, chúng có thể hình thành khối u ác tính, không chỉ làm suy giảm chức năng thận mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ cơ thể.

Globocan năm 2020 ghi nhận, mỗi năm thế giới có hơn 430.000 ca ung thư thận mới, trong đó Việt Nam chiếm khoảng từ 1.700 đến 2.000 trường hợp. Tỷ lệ mắc bệnh đang tăng nhanh, không chỉ do những tiến bộ trong chẩn đoán hình ảnh mà còn bởi sự gia tăng của các yếu tố nguy cơ hiện đại như béo phì, hút thuốc lá và ô nhiễm môi trường.

Trong các thể ung thư thận, ung thư biểu mô tế bào thận chiếm tới 90% tổng số ca mắc. Đây là loại ung thư có diễn tiến âm thầm, dễ di căn theo đường máu và thường không gây triệu chứng ở giai đoạn đầu. Do bệnh tiến triển âm thầm, nhiều trường hợp chỉ được phát hiện tình cờ qua siêu âm hoặc chụp CT bụng khi khám bệnh vì lý do khác. Các triệu chứng lâm sàng chỉ xuất hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, bao gồm tiểu máu không đau, đau âm ỉ vùng hông hoặc lưng, sờ thấy khối u ở vùng hạ sườn.

Các yếu tố nguy cơ đã được chứng minh bao gồm hút thuốc lá, béo phì, tăng huyết áp, tiếp xúc hóa chất độc hại và yếu tố di truyền. Người bệnh trên 50 tuổi, có tiền sử hút thuốc, tăng huyết áp hoặc người thân từng mắc ung thư thận được khuyến cáo nên siêu âm định kỳ mỗi sáu đến mười hai tháng để phát hiện sớm.

Bệnh viện Bạch Mai hiện tiếp nhận và điều trị hàng trăm ca u thận mỗi năm. Nhiều trường hợp được chẩn đoán sớm và điều trị bảo tồn thành công. Các phương pháp hiện đại như phẫu thuật nội soi, đốt u bằng nhiệt, điều trị đa mô thức kết hợp với hóa trị, miễn dịch và thuốc nhắm trúng đích đang được triển khai hiệu quả.

Phát hiện sớm vẫn là chìa khóa quan trọng để giảm tỷ lệ tử vong và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh ung thư thận.

Một trường hợp đáng chú ý khác là trường hợp của chị P.T.B, 69 tuổi, đã phải nhập viện khẩn cấp trong tình trạng nguy kịch sau khi tin vào lời khuyên từ một thầy lang và uống nước mía hàng ngày để chữa đái tháo đường. Việc sử dụng đường tự nhiên thay thế thuốc điều trị đã khiến bà rơi vào tình trạng tăng áp lực thẩm thấu máu, một biến chứng cấp tính rất nguy hiểm.

Bác sỹ chuyên khoa II Nguyễn Thị Lựu, Khoa Thận – Tiết niệu cho biết, đái tháo đường type 2 là bệnh mạn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể đạt được trạng thái lui bệnh nếu điều trị đúng cách và thay đổi lối sống lành mạnh. Việc ngừng thuốc đột ngột và thay thế bằng các phương pháp dân gian không được kiểm chứng là vô cùng nguy hiểm. Nước mía chứa hàm lượng đường rất cao, từ 27 đến 30 gam trong mỗi ly, hoàn toàn không phải là một biện pháp điều trị và thậm chí còn làm trầm trọng thêm bệnh lý.

Bệnh viện Bạch Mai và các cơ sở y tế khác đang tiếp tục nỗ lực trong việc điều trị và chăm sóc sức khỏe cho người bệnh. Một trường hợp khác là em V.T.T.T, sinh năm 2009, trú tại xã Púng Luông, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái, đã được phẫu thuật miễn phí để loại bỏ khối u lớn trên gương mặt.

Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình đã tiếp nhận trường hợp của em và nhanh chóng đề xuất thực hiện ca phẫu thuật miễn phí. Ban Giám đốc Bệnh viện đã đồng ý hỗ trợ toàn bộ chi phí điều trị.

Ngoài ra, một trường hợp khác liên quan đến thẩm mỹ lâu năm và những rủi ro không thể xem thường là trường hợp của chị Trần Thị Thùy, 50 tuổi, đang sinh sống và làm việc tại Trung Quốc. Chị đã phải phẫu thuật tháo bỏ túi ngực do bị vỡ sau hơn hai thập kỷ đặt túi nâng ngực mà không có biểu hiện bất thường.

Tiến sỹ, bác sỹ Hoàng Thị Phương Lan, phụ trách Phòng khám Phẫu thuật thẩm mỹ và Chấn thương chỉnh hình cho biết, tuổi thọ trung bình của túi ngực là từ mười đến mười lăm năm, tùy thuộc vào loại túi và cơ địa của từng người. Sau thời gian này, túi có thể bị thoái hóa, rò rỉ hoặc rách vỡ, dẫn đến hiện tượng silicon tràn vào mô ngực.

Bác sỹ Lan nhấn mạnh, dù các loại túi ngực hiện đại có độ bền và khả năng chịu lực cao, nhưng không thể tồn tại vĩnh viễn. Sau khoảng mười năm, người đã đặt túi ngực cần tiến hành siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu rách, rò rỉ hoặc viêm bao xơ.

Đột quỵ đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và có xu hướng trẻ hóa. Phần lớn các trường hợp đột quỵ đều có nguyên nhân từ những bệnh nền thầm lặng mà người ta thường chủ quan bỏ qua. PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Phó Chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, đã đưa ra cảnh báo về vấn đề này.

Ông Thắng cho biết rằng nhiều người trẻ rất chủ quan về tình trạng sức khỏe của mình mặc dù họ có huyết áp cao. Tăng huyết áp thường không có triệu chứng, ngay cả khi huyết áp lên đến 200 mmHg. Điều này làm tăng nguy cơ đột quỵ và các vấn đề sức khỏe khác.

Các bác sĩ đã chỉ ra 5 yếu tố nguy cơ chính dẫn đến đột quỵ, bao gồm tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì và rung nhĩ. Đây là những “sát thủ” giấu mặt có thể gây ra đột quỵ nếu không được kiểm soát.

Để phòng ngừa đột quỵ, mỗi người cần kiểm tra xem mình có một hoặc nhiều bệnh lý trên hay không và đặt ra các mục tiêu để kiểm soát các chỉ số huyết áp, LDL cholesterol, đường huyết. Việc kiểm soát lâu dài và toàn diện các yếu tố này là rất quan trọng.

Trung tá, ThS.BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Bệnh viện Quân y 175, cũng nhấn mạnh rằng những bệnh nền như trên diễn tiến thầm lặng và biểu hiện rất mơ hồ. Đa số bệnh nhân cảm thấy khỏe mạnh nên chủ quan, không duy trì điều trị.

Nhiều người tự ý ngưng thuốc khi thấy các chỉ số ổn định, hoặc chỉ uống một vài loại thuốc trong toa. Đây là sai lầm chết người, bởi các bệnh lý này đòi hỏi phải kiểm soát lâu dài, gần như suốt đời.

Đột quỵ thường nặng nề và để lại những hệ lụy nghiêm trọng. Nhiều người giữ được tính mạng nhưng sau cơn đột quỵ không thể quay trở lại công việc, tạo gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội.

Hầu hết người sống sót sau đột quỵ đều bị ảnh hưởng nhiều chức năng cơ thể, tàn phế, sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như tê liệt, cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm…

Các bác sĩ cũng nhấn mạnh rằng “may mắn, đột quỵ hoàn toàn có thể phòng ngừa được”. Để tránh đột quỵ, mỗi người cần kiểm tra xem có một hoặc nhiều bệnh lý trên. Nếu có, cần đặt ra các mục tiêu để kiểm soát các chỉ số huyết áp, LDL cholesterol, đường huyết, không hút thuốc lá, sử dụng thuốc kháng đông nếu phát hiện rung nhĩ.

Với những bệnh nhân đã từng bị đột quỵ, cần kiểm soát các yếu tố trên với mục tiêu cao hơn.

Cần nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ để cấp cứu càng sớm càng tốt trong những giờ đầu. Bệnh nhân đột quỵ có thể xuất hiện đột ngột triệu chứng tê hoặc yếu vùng mặt, tay hoặc chân. Đặc biệt là khi triệu chứng xảy ra một bên cơ thể, méo miệng, đột ngột không nói được hoặc khó nói, nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng…