Hội đồng Đại biểu TP.HCM khóa X nhiệm kỳ 2021-2026 mở Kỳ họp thứ 2 bàn về chính quyền địa phương gồm các địa phương đã hợp nhất TP. HCM, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương. Chủ tịch HĐND TP. HCM Võ Văn Minh nhấn mạnh, với diện tích và dân số được tăng lên, TP. HCM đang trên đà trở thành siêu đô thị hiện đại đa chức năng. Kỳ họp này, HĐND TP. HCM sẽ cụ thể hóa chủ trương, chính sách phát triển sau sáp nhập, ổn định bộ máy và thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển mạnh mẽ, bền vững.
Khi hiện đại hóa nền hành chính, sắp xếp và tinh gọn bộ máy nhà nước là nội dung quan trọng. Tuy nhiên, việc sắp xếp tổ chức bộ máy đang diễn ra nhanh hơn việc chuẩn bị thể chế, điển hình là việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật để phục vụ hoạt động của chính quyền địa phương sau sáp nhập. Điều này gây ra ‘khoảng trống pháp lý’ và ‘lúng túng thể chế’. Cần xác định rõ những hệ lụy và đề xuất giải pháp để đảm bảo ổn định và hiệu lực của hệ thống chính quyền mới.
Bộ Nội vụ tổ chức Hội nghị về sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai chính quyền địa phương 2 cấp sau khi sắp xếp bộ máy. Bộ đánh giá cao vai trò nòng cốt của mình trong cuộc cách mạng này, nhưng cũng thừa nhận tồn tại và hạn chế trong sắp xếp hành chính, tổ chức chính quyền 2 cấp, giải quyết chế độ cho cán bộ và công chức, cũng như công tác số hóa tài liệu lưu trữ.
TP.HCM đã hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính, triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Sắp tới, thành phố sẽ kiểm tra, rà soát, đánh giá việc triển khai chuyển đổi các loại giấy tờ, không thu phí, lệ phí.
Triển khai chính quyền địa phương 2 cấp gần 1 tháng, nhiều cán bộ, công chức xã gặp vướng mắc về nhiệm vụ mới. Các địa phương đề xuất hỗ trợ đào tạo cấp tốc, Bộ Nội vụ cam kết tăng cường chuyên môn sâu cho cấp xã và tham mưu ban hành nghị định đánh giá cán bộ, công chức theo KPI.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu sắp xếp lại cán bộ, công chức để kiện toàn lãnh đạo cấp xã, vận hành bộ máy mới trơn tru. Các bộ, ngành, địa phương phải hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến chính quyền địa phương, hướng dẫn thủ tục hành chính, quản lý ngân sách và nhân lực cho cấp tỉnh, cấp xã. Thủ tướng cũng yêu cầu tái cấu trúc quy trình, cung cấp dịch vụ công trực tuyến và giải quyết phản ánh từ cơ sở.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Chính phủ họp hàng tuần để tháo gỡ vướng mắc trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, sau một tháng triển khai.
Sau 1 tháng triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, Đà Nẵng đã phân bổ chỉ tiêu biên chế và kiện toàn bộ máy, đảm bảo hoạt động quản lý và cung cấp dịch vụ công. Tuy nhiên, một số xã, phường gặp khó khăn trong tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính, hạ tầng mạng ở khu vực miền núi. Lãnh đạo các phường, xã đề nghị thành phố tháo gỡ khó khăn để mô hình hoạt động hiệu quả hơn.
Tỉnh Quảng Ninh đã triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và chuyển các Ban quản lý dự án tại các huyện, thị xã, thành phố (trừ 2 đặc khu Vân Đồn và Cô Tô) lên trực thuộc Ban quản lý dự án tỉnh. Dự án Trường THCS và THPT Tiên Yên đang được đẩy nhanh tiến độ thi công với mục tiêu hoàn thành mặt bằng và bắt đầu thi công vào cuối năm học 2024-2025. Hiện, các dự án chuyển tiếp đang được 2 Ban quản lý dự án cấp tỉnh tập trung giải quyết khó khăn và đốc thúc nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công.
“Đổi mới chính quyền địa phương 2 cấp đang được triển khai trên toàn tỉnh với sự tham gia của cán bộ xã, phường. Việc điều động cán bộ cấp trên về xã, phường giúp thay đổi tổ chức và tư duy lãnh đạo từ hành chính sang phục vụ. Để đáp ứng yêu cầu mới, đội ngũ cán bộ công chức cấp xã cần nâng cao năng lực để phục vụ nhân dân tốt hơn.”
Kỳ họp thứ 29 của HĐND tỉnh Quảng Ninh, diễn ra trong bối cảnh tỉnh áp dụng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng yêu cầu tập trung khơi thông nguồn lực, đẩy mạnh tăng trưởng và đảm bảo ổn định tổ chức sau sáp nhập. Quảng Ninh đang tích cực triển khai mô hình chính quyền hai cấp để đáp ứng yêu cầu đổi mới.