Nghệ sĩ Xuân Hinh vừa ra mắt hồi ký ‘Kẻ chọc cười dân dã’, một tác phẩm mang đến cái nhìn sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của ông. Cuốn sách này được thực hiện dựa trên lời kể của nghệ sĩ Xuân Hinh và được viết bởi tác giả Thanh Thủy, Như Hoa.

Xuân Hinh, 62 tuổi, đã có một cuộc đời đầy ý nghĩa với gia đình nhỏ luôn ngập tiếng cười. Ông đã nhiều lần từ chối việc viết sách về bản thân vì không biết làm thế nào để viết cho đúng. Tuy nhiên, vào giữa năm 2024, ông đã quyết định thực hiện hồi ký này sau khi chứng kiến sự tàn phá của bão Yagi và nhận ra rằng những thứ chúng ta cho là tồn tại mãi mãi có thể biến mất chỉ sau một thoáng.

Hồi ký của nghệ sĩ Xuân Hinh gồm năm phần và phụ lục, cung cấp một cái nhìn tổng quan về con người, quan điểm sống và làm việc của ông. Cuốn sách thuật lại tuổi thơ khó khăn của ông và quá trình gần 50 năm hoạt động nghệ thuật với nhiều dấu ấn.

Xuân Hinh tự xem mình chỉ là “kẻ chọc cười dân dã” và đã chọn tên này làm tiêu đề cho cuốn sách. Ông kể về những ngày tháng làm việc chăm chỉ từ khi mới 12, 13 tuổi và nhớ về những trò chơi dân gian, các tiết mục chèo và quan họ từ khi còn nhỏ.

Tình yêu nghệ thuật dân tộc đã giúp Xuân Hinh có một bước ngoặt lớn trong đời. Năm 13 tuổi, ông đã trúng tuyển vào đoàn dân ca quan họ Hà Bắc và bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật của mình. Năm 1988, ông có một màn diễn hề chèo Cu Sứt, giúp ông có thu nhập và danh tiếng.

Xuân Hinh cũng được biết đến với việc lưu giữ những giá trị truyền thống. Ông đã ghi lại nhiều bản nhạc dân ca và tiếp cận lớp trẻ bằng cách kết hợp hơi thở thời đại với giá trị xưa. Ông cũng không ngừng sáng tạo và cho rằng “trách nhiệm của người nghệ sĩ là không được phép dừng lại”.

Ngoại 60 tuổi, Xuân Hinh vẫn tiếp tục tạo ra những dấu ấn mới. Ông tham gia dự án Mùi phở và ra rạp dịp Tết năm sau, đánh dấu lần đầu đóng phim điện ảnh. Ông cũng gây chú ý khi hát và rap trong ca khúc Bắc Bling, kết hợp với ca sĩ Hòa Minzy và nhạc sĩ Tuấn Cry.

Một phần nội dung của cuốn sách cũng giới thiệu về bảo tàng đạo Mẫu 5.000 m2 ở Sóc Sơn, Hà Nội. Xuân Hinh muốn dùng cuộc đời mình để phụng sự xã hội và trân quý những giá trị mà ông đã có được.

Trong lời kết, Xuân Hinh nhận thấy bản thân đã trải nghiệm một cuộc đời đầy màu sắc và cảm xúc. Ông cũng trân quý vợ, người âm thầm đứng sau và lo chu toàn mọi việc.

Xuân Hinh sinh năm 1963 nhưng khai sinh thành 1966 để đúng tuổi đi học trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội. Tên tuổi ông gắn liền với các làn điệu chèo cổ, các ca khúc dân ca quan họ, bài xẩm, chầu văn. Nghệ sĩ được nhớ tới nhiều nhất qua các tác phẩm Thị Màu lên chùa, Thầy bói đi chợ, Người ngựa, ngựa người. Ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1997.

Khi cuốn hồi ký “The Andy Warhol Diaries” ra mắt vào năm 1989, nhà xuất bản Warner Books đã quyết định không tạo chỉ số cho cuốn sách. Điều này đã gây ra không ít khó khăn và phiền toái cho độc giả, đặc biệt là những người có tên được nhắc đến trong sách hoặc hy vọng được đề cập. Họ phải dành thời gian để lật qua 807 trang để tìm kiếm thông tin về bản thân. Không chỉ thế, việc thiếu chỉ số cũng gây trở ngại cho những độc giả muốn tìm kiếm thông tin về các ngôi sao yêu thích của mình.

Tương tự, gần đây, Graydon Carter, biên tập viên của tạp chí Spy, đã xuất bản cuốn hồi ký “When the Going Was Good” mà không có chỉ số. Cuốn sách này không được đánh giá cao về nội dung và thông tin đáng chú ý phân bố rải rác, khiến người đọc khó tìm. Không chỉ có một mình Graydon Carter, các nhân vật quyền lực tại New York khác như Keith McNally với “I Regret Almost Everything” và Barry Diller với “Who Knew” cũng cho ra mắt hồi ký mà không có chỉ số. Tổng cộng, có hơn 1.000 trang sách được phát hành mà thiếu đi một công cụ quan trọng giúp độc giả tìm kiếm thông tin.

Với tư cách là một người yêu thích sách in, tôi thấy việc không có chỉ số trong những cuốn sách như thế này thật sự gây khó chịu. Chỉ số đóng vai trò như một bản đồ giúp người đọc hiểu rõ hơn về quyền lực và ảnh hưởng trong xã hội hiện đại. Mặc dù trong phiên bản điện tử, độc giả có thể sử dụng chức năng tìm kiếm, nhưng trải nghiệm cầm một cuốn sách in và lật qua các trang vẫn là không thể thay thế.

Các cuốn hồi ký gần đây này cung cấp một cái nhìn thú vị về cuộc sống của các nhân vật nổi tiếng. Chẳng hạn, Diane von Furstenberg được miêu tả như một người phụ nữ tốt bụng trong “Who Knew”, nhưng trong sách của Keith McNally, hình ảnh của bà lại không được như vậy. Richard Gere cũng có một câu chuyện tình ngắn ngủi với von Furstenberg, nhưng trong “When the Going Was Good”, anh lại có một cuộc tranh chấp với Brian McNally về một khoản đầu tư nhà hàng không thành công.

Mặc dù một số người có thể xem những thông tin này là “những điều không hay ngẫu nhiên”, nhưng một trong những thú vị của việc đọc hồi ký là xem các nhân vật công chúng được miêu tả bởi những người đã biết họ. Nếu xu hướng loại bỏ chỉ số tiếp tục, tương lai của những cuốn hồi ký có thể chỉ có thể truy cập được thông qua phiên bản điện tử. Điều này thật đáng tiếc, vì nó sẽ loại bỏ trải nghiệm cầm một cuốn sách in, với các trang bị gãy và các ghi chú tay trong lề trang.