Khoa học và Công nghệ – Thanhnienonline.com

Nâng tầm ngành hạt nhân Việt Nam với mục tiêu vươn lên vào năm 2045

Linh — Fri, 05 Sep 2025 23:33:13 +0000

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh rằng Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Luật Khoa học – Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã tạo ra một động lực mới cho các viện nghiên cứu, khuyến khích các nhà khoa học đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng và hiệu quả nghiên cứu. Điều này thể hiện rõ tại buổi làm việc với Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt tại tỉnh Lâm Đồng vào sáng ngày 25/7.

Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đề nghị Viện Nghiên cứu Hạt nhân tiếp tục quản lý, khai thác hiệu quả Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt. Ảnh: Quang Sáng/VOV-Tây Nguyên

Phó Thủ tướng khẳng định rằng những chính sách này không chỉ giúp các viện nghiên cứu mà còn tạo điều kiện cho các nhà khoa học tiếp tục cống hiến, nâng cao hiệu quả nghiên cứu và đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Những chính sách này cũng mở ra cơ hội cho các viện nghiên cứu như Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt, giúp họ tiếp tục khẳng định vai trò và vị thế trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học.

Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt có nhiệm vụ chính là vận hành an toàn và khai thác hiệu quả Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt cùng hệ thống thiết bị nghiên cứu hiện đại. Bên cạnh đó, viện cũng thực hiện các nhiệm vụ về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, ứng dụng công nghệ hạt nhân trong nhiều lĩnh vực như y tế, nông nghiệp, địa chất và bảo vệ môi trường. Đây là những đóng góp quan trọng của viện vào sự phát triển của đất nước.

Phó Thủ tướng yêu cầu Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt cần tiếp tục đổi mới, nâng cao tiềm lực khoa học – công nghệ và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Viện cần tập trung vào việc xây dựng và phát triển năng lực nghiên cứu, từ đó góp phần đưa ngành hạt nhân Việt Nam tiệm cận với trình độ các nước phát triển vào năm 2045.

Để đạt được mục tiêu này, Phó Thủ tướng nhấn mạnh rằng viện cần phải tiếp tục phấn đấu, nỗ lực và có những bước đi cụ thể. Với sự quan tâm và hỗ trợ của Chính phủ, Phó Thủ tướng tin tưởng rằng Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt sẽ tiếp tục là một điểm sáng trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học của Việt Nam, góp phần vào sự phát triển của đất nước trong tương lai.

Bộ Khoa học và Công nghệ hỗ trợ địa phương tháo gỡ vướng mắc sau phân quyền

Linh — Tue, 02 Sep 2025 17:08:35 +0000

Sau gần một tháng thực hiện cơ chế phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, nhiều địa phương đã ghi nhận những hiệu quả bước đầu trong việc đẩy mạnh phát triển khoa học và công nghệ. Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng phát sinh một số vướng mắc cần được giải quyết để đảm bảo việc thực hiện cơ chế này đạt kết quả tốt hơn.

Thông tin trên được Bộ Khoa học và Công nghệ nêu trong báo cáo về tình hình triển khai cơ chế phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Báo cáo cho biết, cơ chế phân cấp, phân quyền được xem là một giải pháp quan trọng nhằm tăng cường tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các đơn vị trong lĩnh vực khoa học và công nghệ tại các địa phương.

Việc triển khai cơ chế này được kỳ vọng sẽ giúp các địa phương tăng cường khả năng tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong việc quyết định các vấn đề liên quan đến khoa học và công nghệ, từ đó đẩy mạnh sự phát triển của lĩnh vực này. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, vẫn còn một số khó khăn và vướng mắc cần được tháo gỡ để đảm bảo việc thực hiện cơ chế này đạt hiệu quả như mong muốn.

Bộ Khoa học và Công nghệ đang tiếp tục theo dõi và đánh giá tình hình triển khai cơ chế phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học và công nghệ tại các địa phương. Đồng thời, Bộ cũng đang tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan để kịp thời tháo gỡ những khó khăn và vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai, nhằm đảm bảo cơ chế này được thực hiện một cách hiệu quả và đồng bộ.

Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới: Chìa khóa chuyển đổi xanh

Linh — Mon, 25 Aug 2025 12:10:44 +0000

Ngày 29 tháng 7 năm 2025, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times đã tổ chức thành công Diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới”. Sự kiện này đã thu hút hơn 150 đại biểu từ các ban, bộ, ngành, viện, trường đại học, hiệp hội và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

Ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phát biểu tại diễn đàn

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn về an ninh năng lượng. Nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện năng, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức 8-10% mỗi năm trong những năm tới. Điều này nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế và phấn đấu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Tại diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ hiện đại không còn là lựa chọn mà là “con đường tất yếu”. Điều này xuất phát từ bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu năng lượng ngày càng cao để phục vụ cho phát triển kinh tế, đồng thời cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đồng quan điểm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), đánh giá cao vai trò của khoa học và công nghệ. Ông coi đây là “quốc sách hàng đầu” và “động lực quan trọng nhất” để phát triển kinh tế – xã hội nói chung và trong lĩnh vực năng lượng nói riêng. Để giải quyết những thách thức lớn đến từ nhu cầu tăng trưởng và yêu cầu giảm phát thải, ông Phan Xuân Dũng khẳng định: “Khoa học và công nghệ chính là chìa khóa để giải quyết đồng bộ các thách thức, biến khó khăn thành cơ hội phát triển mới”.

Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng trong lĩnh vực này. Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng với Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), đã đặt ra mục tiêu phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo. Cụ thể, Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện đạt khoảng 28-36% vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ lên đến 74-75%. Những mục tiêu này không chỉ thể hiện sự quyết tâm của Việt Nam trong việc chuyển dịch sang năng lượng sạch mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết về giảm phát thải carbon của đất nước.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng: Viện Hàn lâm cần đổi mới sáng tạo, bắt kịp công nghệ lõi

Linh — Fri, 22 Aug 2025 17:06:49 +0000

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh rằng Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cần phải dám nghĩ, dám làm và tiên phong trong nghiên cứu cơ bản và công nghệ chiến lược. Điều này sẽ giúp tạo ra bước đột phá và xây dựng thương hiệu khoa học công nghệ quốc gia.

Ông Trần Tuấn Anh, Phó Bí thư Đảng bộ, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm, Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Viện Hàn lâm đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Cụ thể, Viện đã công bố hơn 12.000 công trình khoa học, trong đó có 8.400 công bố quốc tế. Viện cũng đã được cấp 292 bằng sở hữu trí tuệ, trong đó có 9 bằng độc quyền sáng chế quốc tế. Ngoài ra, Viện Hàn lâm đã dẫn đầu cả nước về chỉ số chuyển đổi số (DTI) và được tổ chức Clarivate trao tặng giải thưởng ‘Dẫn đầu đổi mới sáng tạo khu vực Nam Á và Đông Nam Á’ năm 2021-2022.

Các đại biểu tham dự

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cần tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và công nghệ chiến lược; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; và đầu tư cơ sở vật chất hiện đại. Viện cần tạo điều kiện cho các chuyên gia, nhà khoa học hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, đầu tư cơ sở vật chất tốt và không hạn chế về tiền.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại Đại hội

Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế của Viện, bao gồm một số lĩnh vực chưa phát triển đồng đều, chưa bắt kịp xu hướng công nghệ lõi và mũi nhọn; việc ứng dụng nghiên cứu còn hạn chế; và công tác thu hút nhân lực chất lượng cao còn khó khăn.

Trong phương hướng của nhiệm kỳ 2025-2030, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đặt mục tiêu tăng 50% công bố quốc tế uy tín; làm chủ 30 công nghệ tiên tiến; tăng 50% bằng sở hữu trí tuệ; và 100% nghiên cứu sinh có từ 2 công trình nghiên cứu công bố quốc tế trở lên.

Để đạt được mục tiêu này, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu Đảng bộ Viện cần tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và công nghệ chiến lược; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; và đầu tư cơ sở vật chất hiện đại. Viện cần tạo điều kiện cho các chuyên gia, nhà khoa học hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, đầu tư cơ sở vật chất tốt và không hạn chế về tiền để thực hiện các nghiên cứu đột phá.

Chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển khoa học và công nghệ, với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một quốc gia mạnh về khoa học và công nghệ. Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu này.

Để biết thêm thông tin về Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, vui lòng truy cập trang web chính thức của Viện.

Việt Nam đẩy mạnh chương trình công nghệ vũ trụ cấp quốc gia

Linh — Mon, 11 Aug 2025 01:35:26 +0000

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang không ngừng khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ thông qua việc triển khai các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế. Các chuyên gia trong ngành cho rằng, việc định hướng phát triển công nghệ vũ trụ trong thời gian tới là yêu cầu tất yếu và cấp thiết đối với sự phát triển của quốc gia.

Ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam đã tích cực triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, không chỉ phục vụ mục tiêu dân sinh mà còn góp phần đảm bảo quốc phòng-an ninh. Một số thành tựu nổi bật của chương trình bao gồm việc phát triển các vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013).

Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh. Đồng thời, Bộ cũng khuyến khích việc chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất. Ông Lý Hoàng Tùng khẳng định, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh và giúp Việt Nam khẳng định vị thế trong khu vực và trên thế giới.

Để đẩy mạnh phát triển công nghệ vũ trụ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, đề xuất rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia. Cơ quan này có thể tham khảo mô hình của Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và đề xuất luật chuyên ngành về không gian.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng dẫn chứng về tiềm năng lớn của kinh tế vũ trụ toàn cầu, dự báo sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, và vì vậy, Việt Nam không thể đứng ngoài xu hướng này.

Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược và cần trở thành công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông cũng cho rằng cần thiết phải thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, cho phép thực hiện dự án công nghệ lớn với chức danh tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro và mạo hiểm, cũng như miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.

Nhìn chung, phát triển công nghệ vũ trụ đang là yêu cầu tất yếu và cấp thiết đối với Việt Nam. Với việc hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, tăng cường đầu tư mạo hiểm và giao quyền tự chủ cao cho các tổng công trình sư của dự án, Việt Nam có thể đẩy mạnh sự phát triển của lĩnh vực này, góp phần vào sự phát triển bền vững và lâu dài của đất nước.

Việt Nam ra mắt Sàn giao dịch Khoa học và Công nghệ trực tuyến

Linh — Sat, 19 Jul 2025 05:18:47 +0000

Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam vừa chính thức giới thiệu Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam, thông qua địa chỉ trực tuyến https://techmartvietnam.vn. Sàn giao dịch này được thiết kế để đóng vai trò cầu nối giữa hoạt động nghiên cứu khoa học, sản xuất và thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi, mua bán công nghệ giữa các tổ chức và doanh nghiệp trong nước.

Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam được triển khai và vận hành theo mô hình hợp tác công – tư, trong đó Nhà nước tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng, phát triển nền tảng trực tuyến và chia sẻ cơ sở dữ liệu liên quan đến khoa học và công nghệ. Hiện tại, Sàn giao dịch đã có thông tin về hơn 600 công nghệ chào bán dưới dạng thiết bị, máy móc, cùng với 50 nhu cầu tìm mua công nghệ và sự tham gia của 150 chuyên gia tư vấn và môi giới công nghệ.

Trong thời gian tới, các cơ quan liên quan sẽ tiếp tục phát triển và hoàn thiện thêm các tính năng của Sàn giao dịch. Một số tính năng dự kiến được bổ sung bao gồm khả năng tương tác cung – cầu công nghệ trực tuyến, dịch vụ tư vấn và môi giới công nghệ chuyên nghiệp, công cụ thống kê chi tiết về số lượng và giá trị giao dịch công nghệ, cũng như các dịch vụ tư vấn về tài chính, sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ.

Sự ra đời của Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam là kết quả của quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng và việc áp dụng kinh nghiệm quốc tế vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Từ những năm 1990, mô hình sàn giao dịch công nghệ đã được hình thành và phát triển mạnh mẽ tại nhiều quốc gia như Mỹ, châu Âu và Trung Quốc. Điển hình là Sàn giao dịch công nghệ Thượng Hải (STEX) được thành lập vào năm 1993, đã trở thành một thành tố quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Thượng Hải.

Ở Việt Nam, những tiền đề cần thiết để phát triển giao dịch công nghệ đã được thiết lập, bao gồm chủ trương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cũng như sự phát triển của hạ tầng số. Sự xuất hiện của Sàn giao dịch KH&CN Việt Nam được kỳ vọng sẽ trở thành một động lực tăng trưởng mới, góp phần quan trọng vào việc hiện đại hóa thể chế khoa học và công nghệ, cũng như chuyển dịch mô hình phát triển kinh tế theo hướng chiều sâu và bền vững.