Tình trạng lộ, lọt thông tin cá nhân đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng và tinh vi trong thời đại số hóa. Cùng với sự phát triển của thương mại điện tử và tốc độ số hóa các loại hình dịch vụ, hoạt động mua và bán dữ liệu cá nhân đang diễn ra công khai trên các diễn đàn và tài khoản mạng xã hội, với sự tham gia của cả tổ chức và doanh nghiệp. Hậu quả của tình trạng này là nhiều người bị nhắn tin, gọi điện gây phiền phức, thậm chí bị lừa đảo. Dựa vào thông tin cá nhân, kẻ xấu có thể xây dựng các kịch bản lừa đảo riêng cho từng nhóm khác nhau.

Theo chuyên gia Ngô Trí Nhật, mặc dù cơ quan chức năng đã nỗ lực đánh sập nhiều đường dây chuyên đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân, nhưng các băng nhóm hacker vẫn hoạt động với nhiều hình thức tinh vi. Quá trình điều tra và xử lý những trường hợp này thường kéo dài, ảnh hưởng lớn đến công tác bảo đảm an toàn thông tin.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) đã báo cáo rằng trong sáu tháng đầu năm 2025, có 56 vụ việc liên quan đến mua và bán dữ liệu cá nhân, với hơn 110 triệu bản ghi bị thu thập và rao bán. Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chia sẻ rằng nhu cầu thu thập dữ liệu cá nhân phục vụ hoạt động sản xuất và kinh doanh là rất lớn. Tuy nhiên, nhiều hệ thống thông tin có hoạt động thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu cá nhân hiện còn tồn tại lỗ hổng trong quy trình khai thác và sử dụng.

Ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo, cho rằng các doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng để gia tăng giá trị dịch vụ và kết nối. Tuy nhiên, việc khai thác dữ liệu cá nhân phải đảm bảo tính bảo mật, lưu trữ thông tin tại máy chủ ở Việt Nam và có mã hóa các thông tin nhạy cảm như danh tính khách hàng và tình trạng tài chính.

Để ngăn chặn tình trạng lộ và lọt thông tin, bảo vệ người dân khỏi nạn lừa đảo, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định rõ ràng và cụ thể các khái niệm về dữ liệu cá nhân, bao gồm “dữ liệu cá nhân cơ bản”, “dữ liệu cá nhân nhạy cảm”, “đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân” và “bảo vệ dữ liệu cá nhân”. Luật cũng cấm tuyệt đối hành vi mua và bán dữ liệu cá nhân.

Các chuyên gia cho rằng cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đồng bộ, như ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết và dễ thực hiện. Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ và cơ quan để chia sẻ dữ liệu và cảnh báo sớm vi phạm. Cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền và nâng cao nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân. Đồng thời, cần có một kênh tương tác và đường dây nóng để người dân và doanh nghiệp có thể tố giác hành vi vi phạm hoặc khai báo nếu phát hiện dữ liệu của mình bị đánh cắp.

Người dân cần cảnh giác và không chia sẻ thông tin cá nhân qua mạng xã hội hoặc các khảo sát trôi nổi. Người dân cũng nên sử dụng mật khẩu mạnh và không dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản. Không mở các liên kết hoặc tập tin đáng ngờ và thường xuyên cập nhật các phần mềm chống virus và bảo mật trên các thiết bị cá nhân.

Hiện nay, việc sử dụng các nhân vật có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOLs) trong quảng cáo đã trở thành một xu hướng phổ biến, dẫn dắt tiêu dùng và tạo ra sự tác động lớn đến thị trường. Tuy nhiên, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã lên tiếng về những rủi ro tiềm ẩn đi kèm với việc sử dụng KOLs trong quảng cáo.

Một trong những vấn đề nổi bật là việc nhiều KOLs đăng bài giới thiệu sản phẩm nhưng không công khai mối quan hệ thương mại với nhãn hàng. Điều này có thể dẫn đến việc người tiêu dùng bị ảnh hưởng bởi những thông tin không chính xác hoặc bị che giấu. Không ít trường hợp quảng cáo sai sự thật, phóng đại công dụng, che giấu thông tin sản phẩm, thậm chí tiếp tay cho hàng không rõ nguồn gốc đã được ghi nhận.

Hiện hành lang pháp lý hiện tại chưa đủ rõ ràng để quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs. Để giải quyết vấn đề này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật nhằm làm rõ vai trò và trách nhiệm pháp lý của KOLs khi tham gia quảng cáo. Điều này sẽ giúp đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng và tạo ra một môi trường quảng cáo lành mạnh hơn.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo và không vội tin vào những lời giới thiệu ‘có cánh’ trên mạng. Trong khi chờ khung pháp lý hoàn thiện, việc lựa chọn sản phẩm an toàn, rõ nguồn gốc và tìm hiểu thông tin từ nguồn tin cậy là cách tự bảo vệ mình thiết thực nhất.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã xây dựng hướng dẫn riêng để kiểm soát hoạt động quảng cáo qua KOLs. Tại Hàn Quốc, người có ảnh hưởng bắt buộc phải ghi rõ ‘bài viết tài trợ’ khi nhận tiền để quảng cáo. Nếu không tuân thủ, họ có thể bị xử phạt đến 30 triệu won. Còn tại Anh, Cơ quan Tiêu chuẩn Quảng cáo yêu cầu KOLs phải minh bạch mối quan hệ thương mại trong từng bài đăng.

Việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà còn là vấn đề chung của nhiều quốc gia trên thế giới. Việc xây dựng một khung pháp lý hoàn thiện và đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng là điều cần thiết để tạo ra một môi trường quảng cáo lành mạnh và an toàn.

Tại Mỹ, các cơ quan chức năng cũng đã có những hướng dẫn và quy định cụ thể về hoạt động quảng cáo qua KOLs. Theo trang web của Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC), các KOLs cần phải minh bạch về mối quan hệ thương mại với nhãn hàng khi quảng cáo sản phẩm.

Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, mua bán hàng hóa trên mạng xã hội đã trở thành một xu hướng phổ biến. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi và hấp dẫn của hình thức mua bán này là những nguy cơ tiềm ẩn về hàng giả và hàng kém chất lượng. Gần đây, trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, Zalo, xuất hiện nhiều tài khoản quảng cáo bán hàng với nội dung đa dạng, bao gồm thực phẩm chức năng, thuốc đông y, mỹ phẩm, và thực phẩm. Những lời quảng cáo thường mang tính chất hoa mỹ và hấp dẫn như ‘Cam kết hàng Nhật nội địa’, ‘Xách tay chuẩn Âu’, ‘Trị khớp tận gốc sau 7 ngày’, ‘Trắng da thần tốc’, hay ‘Uống 2 hộp giảm 4-8kg/tuần’.

Đáng chú ý, hình thức bán hàng này tương tự như một dạng bán hàng ‘đa cấp’, nơi mà bất kỳ ai cũng có thể trở thành người tiếp thị liên kết hoặc tư vấn bán hàng mà không cần có chuyên môn hay thông tin về tính pháp lý cũng như chất lượng sản phẩm. Điều này làm tăng mối lo ngại về tính xác thực và an toàn của sản phẩm được bán ra thị trường. Một số sản phẩm có nguồn gốc từ nước ngoài, điều này không chỉ khiến việc kiểm tra chất lượng trở nên khó khăn mà còn tiềm ẩn rủi ro về việc vi phạm các quy định nhập khẩu và phân phối.

Việc quảng cáo và bán hàng trên mạng xã hội mà không có sự kiểm duyệt và quản lý chặt chẽ từ các cơ quan chức năng có thể dẫn đến tình trạng tràn lan hàng giả, hàng kém chất lượng trên thị trường. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người tiêu dùng và làm mất niềm tin vào môi trường mua sắm trực tuyến.

Trước tình hình này, việc tăng cường quản lý và giám sát hoạt động bán hàng trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội là cần thiết. Các cơ quan chức năng cần có những biện pháp cụ thể để kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đồng thời, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo và cẩn thận khi mua hàng trực tuyến. Hãy tìm hiểu kỹ thông tin về sản phẩm và người bán trước khi quyết định mua hàng, đặc biệt cần chú ý đến những đánh giá từ người dùng khác và thông tin về chứng nhận chất lượng sản phẩm.

Bằng cách nâng cao ý thức và kiến thức khi mua sắm trực tuyến, người tiêu dùng có thể bảo vệ quyền lợi của mình và góp phần tạo ra một môi trường mua bán hàng hóa trực tuyến an toàn và uy tín hơn.

Người tiêu dùng cần chú ý và nâng cao cảnh giác trước những quảng cáo không rõ ràng hoặc thiếu thông tin cụ thể về sản phẩm, địa chỉ của nhà sản xuất và các chứng nhận chất lượng. Điều quan trọng là luôn tham khảo ý kiến từ nhiều nguồn khác nhau và liên hệ trực tiếp với các chuyên gia hoặc cơ quan y tế nếu cần thêm thông tin về sản phẩm được quảng cáo.

Cuối cùng, trong quá trình mua sắm trực tuyến, sự cảnh giác và tìm hiểu kỹ lưỡng là chìa khóa giúp người tiêu dùng tránh được những rủi ro tiềm ẩn và có được những trải nghiệm tích cực trên môi trường trực tuyến.

Trở thành một người mua hàng thông thái trong thời đại kỹ thuật số đòi hỏi sự cập nhật liên tục và nâng cao kiến thức về an toàn trực tuyến cũng như chất lượng hàng hóa. Khi tất cả các thành viên trong cộng đồng đều tích cực tham gia vào việc thiết lập và duy trì một môi trường mua sắm trực tuyến an toàn và minh bạch, đó sẽ là tiền đề cho một hệ sinh thái thương mại điện tử lành mạnh và phát triển bền vững.

Hyperlink here!
Example Hyperlink