Trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp trên toàn thế giới đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể. Theo báo cáo nghiên cứu của EY-Parthenon, gần 3.500 công ty đại chúng trên toàn cầu có doanh thu hàng năm trên 1 tỷ đô la đã mất tổng cộng 320 tỷ đô la lợi nhuận trong các giai đoạn biến động địa chính trị và vĩ mô suốt bảy năm qua.

Sự bất ổn này đã gây ra những tổn thất đáng kể cho các doanh nghiệp, làm mất mát hơn 300 tỷ đô la Mỹ lợi nhuận của các doanh nghiệp toàn cầu kể từ năm 2017. Báo cáo của EY-Parthenon công bố hôm 21-7 cho thấy, các doanh nghiệp trên toàn cầu đã trải qua một giai đoạn biến động địa chính trị và kinh tế lớn.

“Sau nhiều năm tiền tệ giá rẻ và địa chính trị tương đối ổn định, một làn sóng thay đổi vĩ mô, từ các căng thẳng thương mại đến các xung đột quân sự toàn cầu đã khiến chính sách của các chính phủ và các sự kiện toàn cầu đang có tác động lớn hơn đến giá trị và lợi nhuận của doanh nghiệp so với nhiều thập kỷ trước”, Mats Persson, trưởng bộ phận vĩ mô và địa chiến lược của chi nhánh của EY-Parthenon tại Anh nhận xét.

Nghiên cứu của EY-Parthenon cũng phát hiện ra rằng, trong ba năm qua, khoảng 40% mức thay đổi về tổng giá trị của chỉ số chứng khoán FTSE100 xảy ra vào những ngày có các sự kiện kinh tế hoặc địa chính trị lớn. Khoảng 25% trong số 3.500 công ty đại chúng được nghiên cứu ghi nhận biên lợi nhuận mất 5% hoặc hơn trong ba năm qua. Thiệt hại được đo lường bằng biên lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao tài sản cố định (EBITDA).

Các doanh nghiệp Trung Quốc chịu cú sốc lợi nhuận lớn nhất, với 40% trong số 833 công ty được phân tích chịu thiệt hại tổng cộng 73 tỷ đô la về EBITDA. Sự sụt giảm lợi nhuận của công ty Trung Quốc chủ yếu tập trung ở lĩnh vực bất động sản, thép và xây dựng. Trong khi đó, doanh nghiệp đại chúng ở Anh chịu ít thiệt hại hơn, chỉ có 14 trong số 100 công ty Anh được nghiên cứu chứng kiến biên lợi nhuận EBITDA suy giảm trong ba năm qua.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã thích nghi tốt với bối cảnh vĩ mô đang thay đổi, ghi nhận lợi nhuận vượt trội so với các công ty cùng ngành. Nghiên cứu của EY-Parthenon cho thấy, có 10% trong số các công ty toàn cầu có biên lợi nhuận EBITDA thuộc nhóm 25% cao nhất vào năm 2014 có thể duy trì được mức biên lợi nhuận đó vào năm 2024.

Tại Mỹ, các doanh nghiệp có biên lợi nhuận EBITDA tăng so với các đối thủ cùng ngành bao gồm công ty máy móc nông nghiệp Caterpillar, công ty logistics UPS, hai hãng dược thuốc Pfizer và Merck và tập đoàn hàng tiêu dùng Johnson & Johnson. Tại Anh, một vài cái tên nổi bật, như chuỗi cửa hàng thời trang Next, nhà sản xuất hóa chất Croda, công ty khai thác mỏ Rio Tinto và công ty kỹ thuật Spirax vẫn tiếp tục tăng trưởng về biên lợi nhuận.

Theo Persson, những doanh nghiệp có hiệu suất lợi nhuận vượt trội này cho thấy bối cảnh mới đã tạo ra cả người thắng và kẻ thua. Ông giải thích, các doanh nghiệp có thể bảo vệ hoặc đạt được biên lợi nhuận cao nhất đã đa dạng hóa danh mục đầu tư thành công, quản lý tốt chi phí, xác định và hiểu rõ các thay đổi chính sách khác nhau, đồng thời cập nhật quản trị để thích ứng với một thế giới đang thay đổi.

Nhiều công ty chứng khoán đã đưa ra nhận định về thị trường phiên giao dịch ngày 17/7. Các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư nên hạn chế mua đuổi các mã đã tăng giá mạnh và ưu tiên những dòng cổ phiếu có nền tích lũy chặt.

CTCK AIS cho rằng chỉ số VN-Index đã thành công lấy lại mốc 1470 điểm, với sự đồng thuận tích cực ở nhiều nhóm ngành lớn như chứng khoán, bất động sản, đầu tư công. Tâm lý của nhà đầu tư duy trì ổn định trong giai đoạn kết quả kinh doanh quý II dần lộ diện. Dòng tiền đã dần luân chuyển sang các nhóm ngành như thép, điện, bán lẻ, không còn quá tập trung vào nhóm ngân hàng và chứng khoán như trước.

Công ty chứng khoán này đánh giá cao kịch bản thị trường sẽ đi ngang trong biên độ 1.450-1.480 điểm trước khi chinh phục lại vùng 1.500 điểm. Nhà đầu tư có thể chốt lời, hiện thực hóa lợi nhuận ngắn hạn một số cổ phiếu đã tăng giá mạnh, đạt giá mục tiêu.

CTCK Kiến Thiết Việt Nam (CSI) cho rằng không loại trừ khả năng VN-Index sẽ chạm tới quanh mốc 1.515 điểm mới xuất hiện nhịp điều chỉnh. Tuy vậy, ở thời điểm hiện tại mức đỉnh của 2022 đang ở khá gần (1.535 điểm) nên khả năng có nhịp rung lắc là điều dễ xảy ra. Công ty chứng khoán này khuyến nghị nhà đầu tư thận trọng, tránh việc mua đuổi.

CTCK Vietcombank (VCBS) nhận định chỉ số VN-Index có phiên tiệm cận ngày đáo hạn phái sinh tích cực, khi chinh phục trở lại ngưỡng 1.475 điểm với sắc xanh lan tỏa trên diện rộng. Dòng tiền vận chuyển mạnh mẽ và tích cực hầu hết trên các ngành nghề và nhóm cổ phiếu. Phiên đáo hạn phái sinh vào ngày mai có thể đem đến các nhịp rung lắc trong phiên.

CTCK SHS cho rằng giai đoạn công bố kết quả kinh doanh quý II sẽ kéo dài đến cuối tháng 7/2025. Trong giai đoạn này sẽ phù hợp cho các giao dịch ngắn hạn với kỳ vọng thông tin báo cáo kinh doanh tăng trưởng tốt.

CTCK Asean dự báo VN-Index có thể rung lắc mạnh trong ngắn hạn do hiệu ứng từ vùng đỉnh lịch sử, hình thành từ đầu năm 2022, các chỉ báo RSI và Stochastic vận động trong vùng quá mua. Công ty chứng khoán này khuyến nghị nhà đầu tư ưu tiên chốt lời từng phần cho các vị thế ngắn hạn và chỉ xem xét khuyến nghị Mua trở lại khi thị trường và các cổ phiếu tiềm năng kết thúc trạng thái quá mua.