Ông Trần Văn Dũng, một nông dân tại xã Nhơn Ái, TP Cần Thơ, đã thực hiện một bước chuyển đổi quan trọng trong việc quản lý vườn cây ăn trái của mình. Trước đây, vườn cây của ông Dũng tập trung trồng cam sành và chanh không hạt, nhưng việc sản xuất gặp nhiều khó khăn do sâu bệnh và giá cả thị trường không ổn định. Sau khi trừ chi phí phân thuốc và sản xuất, thu nhập của ông Dũng barely đủ để trang trải cuộc sống gia đình.

Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, ông Dũng đã quyết định chuyển đổi mô hình sản xuất của mình sang hướng du lịch sinh thái vườn. Quyết định này không chỉ giúp ông Dũng biến mảnh vườn của mình trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh du lịch miệt vườn của TP Cần Thơ. Hiện nay, vườn của ông Dũng đã trở thành một không gian đa dạng với nhiều loại cây ăn trái và các hoạt động giải trí như câu cá, bơi xuồng, thưởng thức các loại bánh dân gian và đặc sản đồng quê.

Vườn du lịch sinh thái Tư Dũng hiện đang đón khoảng 200 du khách đến tham quan mỗi ngày. Với mức đón tiếp như vậy, ông Dũng có thể ước tính lợi nhuận hàng năm vào khoảng 300-400 triệu đồng. Không chỉ mang lại lợi nhuận ổn định cho gia đình, mô hình du lịch sinh thái của ông Dũng còn tạo việc làm cho khoảng 20 lao động địa phương với mức thu nhập từ 4-5 triệu đồng mỗi tháng.

Thành công của mô hình du lịch sinh thái của ông Dũng đã trở thành nguồn cảm hứng và động lực cho nhiều nông hộ khác tại địa phương. Họ nhìn thấy tiềm năng trong việc chuyển đổi mô hình sản xuất, kinh doanh và làm giàu bền vững từ chính mảnh đất quê hương mình. Hiện tại, nhiều hộ gia đình đang bắt đầu áp dụng và nhân rộng mô hình này, không chỉ giúp tăng thu nhập cho gia đình mà còn góp phần phát triển du lịch địa phương.

Ông Dũng chia sẻ, việc phát triển du lịch sinh thái không chỉ giúp ông có thu nhập ổn định mà còn là cách để ông bảo tồn và phát huy giá trị của mảnh vườn quê hương. Thông qua hoạt động du lịch, ông cũng muốn giới thiệu đến du khách những nét văn hóa đặc sắc và ẩm thực phong phú của vùng đất mình.

Với những đóng góp của mình, ông Trần Văn Dũng đã trở thành một hình mẫu cho nhiều nông dân tại TP Cần Thơ trong việc chuyển đổi mô hình sản xuất và kinh doanh, từ đó tạo ra những giá trị kinh tế và xã hội đáng kể cho cộng đồng địa phương.

Chính phủ đã ban hành Nghị định 01/2025/NĐ-CP sửa đổi một số điều của Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh và xuất khẩu gạo, với kỳ vọng tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và lành mạnh, từ đó nâng cao hiệu quả của chuỗi giá trị lúa gạo và tăng thu nhập cho nông dân.

Sau 7 năm triển khai, Nghị định 107 đã có tác động tích cực đến hoạt động kinh doanh xuất khẩu gạo. Tuy nhiên, quá trình thực thi cũng đã bộc lộ một số vấn đề cần được sửa đổi. Bộ Công Thương đã nhiều lần họp và tổ chức hội thảo để lấy ý kiến về dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 107. Qua đó, Bộ đã cập nhật và điều chỉnh các quy định để phù hợp với tình hình thực tiễn, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động kinh doanh và xuất khẩu gạo.

Lúa gạo là ngành sản xuất quan trọng của Việt Nam, tạo sinh kế cho hàng chục triệu nông dân. Những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong sản xuất lúa gạo, góp phần bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và giữ vững vị trí là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, ngành hàng lúa gạo Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là khó khăn nội tại về chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ lúa gạo thiếu tính bền vững.

Giới chuyên gia nhận định, vấn đề cốt lõi là tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác điều hành xuất khẩu gạo, thúc đẩy tiêu thụ lúa gạo hàng hóa cho người dân với giá có lợi nhất. Để mở rộng thị trường xuất khẩu, TS Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), cho rằng ngành lúa gạo Việt Nam cần dịch chuyển mạnh mẽ sang các dòng sản phẩm có giá trị gia tăng cao như gạo hữu cơ, gạo thơm, gạo Japonica sạch, phát thải thấp.

Xuất khẩu gạo đang đối diện với những quy định kỹ thuật ngày càng khắt khe từ các nước nhập khẩu. Việc Nhà nước và các hiệp hội, ngành hàng chủ động đàm phán cấp Chính phủ, xây dựng hàng rào kỹ thuật ngược và hỗ trợ doanh nghiệp bằng các công cụ phòng vệ thương mại sẽ giúp tạo ‘lá chắn’ bảo vệ cho hạt gạo Việt. Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, Bộ và các địa phương đang đẩy nhanh việc thực hiện Đề án 1 triệu héc ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp để có nguồn cung gạo chất lượng cao và bền vững.

Giới chuyên gia dự báo, xuất khẩu gạo năm 2025 sẽ giảm cả lượng và giá so với năm 2024. Vì vậy, việc duy trì thị phần tại các thị trường truyền thống, tập trung vào phân khúc chất lượng cao được xem là giải pháp then chốt để giữ vị thế của gạo Việt. Trong hơn 1 tháng qua, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam luôn duy trì đà tăng nhẹ. Gạo Việt Nam giữ được giá xuất khẩu cao nhờ lợi thế gạo thơm và gạo chất lượng cao chiếm tỷ trọng lớn.

Tuy nhiên, 2 tháng đầu năm 2025, giá gạo xuất khẩu liên tục giảm đã tác động mạnh đến thị trường lúa gạo trong nước. Do vậy, việc thực hiện các giải pháp kiểm soát thu mua, dự trữ, xuất khẩu gạo góp phần làm lành mạnh thị trường cấp thiết hơn bao giờ hết. Việc này cũng giúp cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam có thể tiếp tục duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Khánh Hòa đang đẩy mạnh phát triển giống nho mới cho quả có vị ngon hơn và đẹp mắt, kết hợp phát triển du lịch nông nghiệp bằng cách đưa du khách đến tham quan các vườn nho trĩu quả. Mùa hè này, du khách có thể trải nghiệm nghề trồng nho và thưởng thức những quả nho mọng nước tại các vườn nho ở đây, mang lại cảm xúc thú vị.

Tại xã Ninh Phước, ông Tống Minh Hải là một trong những nông dân tiên phong ứng dụng công nghệ cao vào canh tác nho. Với 6 giống nho trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và công nghệ nhà màng, ông Hải đã gặt hái thành công với các giống nho chủ lực như nho hạ đen, nho ngón tay đen và nho mẫu đơn.

Ông Hải chia sẻ, những giống nho này dễ đậu bông, cho chùm quả to, trái lớn, mẫu mã quả đẹp nên được du khách ưa chuộng. Tùy theo chất lượng, mỗi loại nho có giá bán dao động từ 70.000 đồng – 300.000 đồng/kg. Nhờ áp dụng mô hình nông nghiệp công nghệ cao, vườn nho của gia đình ông Hải luôn trĩu quả, mang vẻ đẹp tựa như những nông trại nho ở châu Âu, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và thưởng thức những quả nho tươi ngay tại vườn.

Không chỉ có Ninh Phước, làng nho Thái An với diện tích khoảng 200 ha thuộc xã Vĩnh Hải cũng đang là điểm dừng chân lý tưởng cho du khách. Tại đây, du khách có thể thỏa sức du ngoạn trong những vườn nho bạt ngàn đang vào thời điểm quả chín rộ.

Ông Nguyễn Khắc Phòng, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thái An, cho biết mô hình trồng nho theo công nghệ cao hiện nay được khách du lịch đến tham quan rất thích. Hợp tác xã đang vận động bà con nhân rộng mô hình này để có sản phẩm nho liên tục phục vụ du khách và cung cấp cho thị trường những sản phẩm nho ăn quả tươi tốt nhất.

Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố đang tích cực nghiên cứu và phát triển nhiều giống nho mới, mục tiêu là tạo ra những giống nho có năng suất cao và mẫu mã đẹp, góp phần phục vụ nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng và ngành du lịch.

Với hơn 1.000 ha nho, tỉnh Khánh Hòa là địa phương có diện tích trồng nho lớn nhất cả nước, mỗi năm cung cấp cho thị trường từ 26.000 – 28.000 tấn quả nho tươi. Sự đa dạng các giống nho mới được trồng theo mô hình nông nghiệp công nghệ cao đang mở ra tiềm năng kinh tế lớn, mang lại thu nhập từ 500 triệu đến 600 triệu đồng/ha/vụ và từ 1 đến 1,2 tỷ đồng/ha/năm.

UBND tỉnh Khánh Hòa đang chỉ đạo ngành nông nghiệp phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tăng cường phối hợp cùng các địa phương rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch sản xuất nho phù hợp với thực tế về đất đai và khu vực trồng, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học và kỹ thuật vào sản xuất.

Xuất khẩu gạo của Việt Nam đang đối mặt với một nghịch lý đáng lo ngại trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động. Mặc dù bán được nhiều gạo hơn, nhưng lại thu về ít tiền hơn. Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 4,9 triệu tấn, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu lại giảm 12,2%, chỉ còn 2,54 tỷ USD. Kéo theo đó, giá gạo xuất khẩu bình quân cũng đã giảm mạnh 18,4%, xuống mức 517,5 USD/tấn.

Tình trạng bán nhiều, thu ít trong xuất khẩu gạo không phải là vấn mới, mà là hệ quả kéo dài từ những hạn chế mang tính cấu trúc của ngành. Một trong những nguyên nhân cốt lõi là việc Việt Nam vẫn chủ yếu xuất khẩu gạo thô – loại sản phẩm có giá trị gia tăng thấp, khó cạnh tranh bằng chất lượng hay thương hiệu mà chủ yếu dựa vào giá rẻ. Bên cạnh đó, thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế còn khá mờ nhạt.

Trong bối cảnh ngành lúa gạo đối mặt nhiều thách thức, Việt Nam đang từng bước chuyển mình theo hướng chiến lược hơn, hướng tới phát triển bền vững và gia tăng giá trị. Nổi bật là xu hướng sản xuất gạo xanh phát thải thấp – được ví như tấm hộ chiếu xanh đưa nông nghiệp Việt ra thế giới. Đây là dòng sản phẩm tiên phong đáp ứng đúng xu hướng tiêu dùng thân thiện môi trường, đặc biệt tại các phân khúc cao cấp, và hiện Việt Nam là quốc gia duy nhất sở hữu sản phẩm này, tạo ra lợi thế cạnh tranh đáng kể trong việc xây dựng thương hiệu quốc gia.

Ngành lúa gạo Việt Nam đang ở một ngã rẽ quan trọng – nơi viên ngọc thô cần được mài giũa thành sản phẩm có giá trị cao. Hành trình này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt giữa Chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân, để không chỉ gia tăng sản lượng mà còn nâng tầm giá trị, khẳng định vị thế gạo xanh của Việt Nam trên bản đồ nông nghiệp thế giới.

Xu hướng sản xuất gạo xanh phát thải thấp không chỉ giúp nâng cao giá trị hạt gạo Việt mà còn góp phần vào mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức quốc tế, nhiều nông dân Việt Nam đã áp dụng các phương pháp sản xuất bền vững, giảm thiểu việc sử dụng hóa chất và nước, từ đó tạo ra sản phẩm gạo chất lượng cao và thân thiện môi trường.

Để tiếp tục nâng cao giá trị hạt gạo Việt, cần có sự đầu tư vào công nghệ sản xuất và chế biến, cũng như hỗ trợ từ Chính phủ trong việc xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại. Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do cũng giúp Việt Nam có cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế và tăng cường xuất khẩu gạo.

Với những nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân, hy vọng rằng ngành lúa gạo Việt Nam sẽ sớm vượt qua những thách thức và đạt được mục tiêu nâng cao giá trị hạt gạo Việt trên trường quốc tế.