Tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu nông sản qua châu Âu trong gần một tháng qua đã gây ra những khó khăn lớn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là ngành hàng rau quả tươi. Hàng loạt mặt hàng nông sản như thanh long, ớt, đậu bắp, hồ tiêu, gia vị… bị tắc đường xuất khẩu, khiến các doanh nghiệp phải đối mặt với thiệt hại kinh tế và nguy cơ mất thị trường vào tay đối thủ.

Nhiều doanh nghiệp tại TP.HCM đã báo cáo về tình trạng hàng chục tấn hàng rau quả tươi bị hư hỏng và phải tiêu hủy do không thể thực hiện thủ tục xuất khẩu. Đại diện của một doanh nghiệp cho biết rằng từ ngày 1/7 đến nay, họ đã phải tiêu hủy hàng chục tấn hàng và không biết khi nào việc này mới được tháo gỡ. Lo lắng nhất hiện nay không chỉ là thiệt hại về vật chất trước mắt mà là mất khách hàng vào tay các đối thủ khác.

Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận (tỉnh Lâm Đồng), cũng bày tỏ sự bức xúc về tình trạng này. Các doanh nghiệp địa phương đã hợp tác với doanh nghiệp ở TP.HCM để xuất hàng đi châu Âu nhưng gần một tháng qua bị vướng thủ tục không xuất được. Thời gian chờ đợi kéo dài khiến sản phẩm bị hư hỏng phải tiêu hủy, số lượng rất lớn. Trước mắt, với sản phẩm đã chuẩn bị và mới thu hoạch, các doanh nghiệp phải tìm kiếm khách hàng mới để xuất đi Trung Quốc, Ấn Độ. Tuy nhiên, mùa này Trung Quốc cũng có hàng nên nhu cầu tiêu thụ không cao. Vì vậy giá thanh long đạt chuẩn xuất khẩu vào châu Âu trước đây thấp nhất 15.000 – 20.000 đồng thì nay giảm mạnh chỉ còn 3.000 – 4.000 đồng/kg.

Tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu cũng xảy ra với hồ tiêu và gia vị. Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị VN (VPSA) đã có công văn gửi Bộ NN-MT phản ánh tình trạng này. Đại diện VPSA cho biết lượng hàng tồn đang chờ giấy phép xuất khẩu ước tính sơ bộ khoảng 250 tấn và hy vọng các thủ tục liên quan sẽ sớm được giải quyết để tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp.

Trước đây, việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm do Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đảm nhiệm. Tuy nhiên, thực hiện Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT về phân cấp thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật, thẩm quyền kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu được chuyển về cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Tại TP.HCM, Sở An toàn thực phẩm đang chờ hướng dẫn từ cấp trên để thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển giao đang có những vướng mắc dẫn đến tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu. Từ đầu tháng 7, các doanh nghiệp đã gửi văn bản cầu cứu các cơ quan ban ngành có liên quan.

Trong văn bản trả lời doanh nghiệp, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết sẽ phối hợp với Sở An toàn thực phẩm TP.HCM thực hiện nhiệm vụ kiểm tra nhà nước, hỗ trợ hoàn thành thủ tục xuất khẩu hàng hóa đáp ứng theo yêu cầu của thị trường nhập khẩu.

Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho biết Sở đang triển khai thực hiện theo quy định và sẽ cố gắng để doanh nghiệp không bị thiệt hại. Sở cũng có công văn khẩn gửi Bộ NN-MT tiếp tục đề nghị hướng dẫn việc thực hiện quy định cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.

Trước thực tế này, các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp đang kiến nghị Bộ NN-MT xem xét và đưa ra giải pháp kịp thời nhằm hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết các vướng mắc. Đồng thời, cần sửa đổi, bổ sung các quy định trong Thông tư 12/2025/TT-BNNMT để đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận đúng tiến độ và phù hợp với yêu cầu của các nước nhập khẩu.

Nam An Market, một chuỗi bán lẻ thực phẩm chất lượng cao hàng đầu tại Việt Nam, đã và đang khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực bán lẻ thực phẩm chất lượng cao với 13 năm phát triển và 4 cửa hàng trên cả nước. Với định hướng “Think Good – Eat Good – Be Good”, Nam An Market không chỉ cung cấp thực phẩm mà còn mang đến một phong cách sống lành mạnh cho người tiêu dùng.

Chuỗi siêu thị này đã phục vụ hơn 5 triệu lượt khách hàng, với đa dạng sản phẩm thuộc các ngành hàng chủ lực. Ông Võ Tấn Thành, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Nam An Market, cho biết: “Tại Nam An, cấu trúc sản phẩm được tập trung vào những ngành hàng rất tốt theo từng cấp độ mà người tiêu dùng có thể lựa chọn sao cho phù hợp với thu nhập.”

Không chỉ chú trọng vào chất lượng sản phẩm, Nam An Market còn đặt sự minh bạch thông tin lên hàng đầu. Chuỗi siêu thị này cam kết kiểm soát chặt chẽ chất lượng đầu vào và hợp tác với các nhà sản xuất uy tín theo tiêu chuẩn khắt khe. Đa dạng ngành hàng một cách có chọn lọc nhằm mang đến giá trị sống trong từng bữa ăn, để mỗi lần mua sắm trở thành một phần thói quen và phong cách sống của khách hàng.

Nam An Market cũng không ngừng mở rộng và đa dạng hóa sản phẩm của mình. Năm 2025, họ tiếp tục mở rộng danh mục sản phẩm cao cấp nhập khẩu từ Úc như mật ong Manuka, thịt bò và trái cây tươi. Đồng thời, đầu tư hệ thống kho lạnh 5℃ tại mỗi cửa hàng để giữ trọn độ tươi và dưỡng chất của sản phẩm.

Không chỉ phục vụ người tiêu dùng Việt, Nam An Market còn chinh phục cả khách hàng quốc tế nhờ chất lượng và giá trị nhân văn trong từng sản phẩm. Với việc đồng hành cùng người tiêu dùng và cung cấp sản phẩm chất lượng cao, Nam An Market đã khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực bán lẻ thực phẩm chất lượng cao tại Việt Nam.

Định hướng “Think Good – Eat Good – Be Good” của Nam An Market không chỉ thể hiện qua việc cung cấp thực phẩm chất lượng cao mà còn thể hiện qua việc giáo dục và nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tầm quan trọng của việc lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe. Nam An Market tin rằng, một cuộc sống lành mạnh bắt đầu từ những lựa chọn thực phẩm thông minh.

Với 13 năm kinh nghiệm và cam kết không ngừng nghỉ, Nam An Market tiếp tục là điểm đến tin cậy của người tiêu dùng Việt Nam và quốc tế. Khách hàng có thể tìm hiểu thêm thông tin về sản phẩm và dịch vụ của Nam An Market thông qua trang web chính thức hoặc các kênh truyền thông xã hội của công ty.

Ngày 25/7, Hội nghị Bứt phá xuất khẩu 2025 đã diễn ra với sự tham gia của các doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực xuất khẩu. Tại đây, ông Nguyễn Trung Dũng, Tổng Giám đốc Công ty DH Food, đã chia sẻ về những khó khăn và cơ hội trong việc xuất khẩu nông sản Việt Nam.

Ông Dũng cho biết xuất khẩu là một bài toán cực khó, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực nông sản Việt. Kể từ khi thành lập vào năm 2016, DH Food đã phải đối mặt với nhiều khó khăn khi đưa nông sản Việt ra thị trường nước ngoài. Ban đầu, công ty đã lựa chọn tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế để quảng bá sản phẩm, tuy nhiên chi phí cao và hiệu quả không như mong đợi.

Tuy nhiên, kể từ khi sử dụng nền tảng bán hàng của Amazon, DH Food đã có thể cung cấp dữ liệu chi tiết về sản phẩm, doanh số, xu hướng tiêu dùng toàn cầu… và tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí. Ông Dũng cũng cho biết rằng ban đầu, nhiều người tiêu dùng quốc tế trên Amazon chưa biết đến gia vị Việt Nam như muối tôm Tây Ninh, muối chanh Nha Trang, nhưng với sự phổ biến của ẩm thực Việt như phở, bún bò Huế, bún chả, bánh mì, người tiêu dùng đã bắt đầu tìm hiểu và mua sản phẩm.

Ông Dũng đề xuất doanh nghiệp nên kể câu chuyện ẩm thực Việt ngay trên Amazon để gia tăng nhận diện và kéo theo nhu cầu các sản phẩm gia vị đi kèm. “Đây là cơ hội lớn để đưa gia vị và nông sản Việt Nam tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng toàn cầu. Chúng tôi không chỉ bán muối tôm hay mắm tỏi, mà là bán một phần của ẩm thực Việt Nam”, ông Dũng nói.

Cũng tại sự kiện, bà Sao Lonsdale, CEO Lixibox, khẳng định rằng để đưa sản phẩm Việt Nam ra thế giới, không có lựa chọn nào khác ngoài việc thực sự làm thương hiệu. Theo bà, người bán Việt Nam sẽ gặp bất lợi nếu chỉ trông chờ vào kỹ năng bán hàng, tìm nguồn hàng hay khai thác thị trường ngách, bởi các đối thủ – đặc biệt từ Trung Quốc – có ưu thế vượt trội về giá thành và quy mô sản xuất.

Tiến sĩ Đinh Hùng Cường, Viện Hóa học nước biển Fukuoka (Nhật Bản), cũng chia sẻ về bí quyết để nâng giá trị cho nông sản Việt qua câu chuyện quả xoài Miyazaki được người Nhật bán với giá tới 2,5 triệu đồng. Ông cho biết rằng vấn đề không nằm ở thương hiệu mà nằm ở “câu chuyện”. Người Nhật Bản thường không quảng cáo rầm rộ trên ti vi, nhưng họ quảng cáo ngầm và họ rất chăm chút cho sản phẩm của mình.

Các chuyên gia khẳng định rằng Việt Nam thừa sức sản xuất nông sản chất lượng, thậm chí tốt hơn Thái Lan hay Hàn Quốc. Ngành ẩm thực và nông sản Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng với thế giới. Song, để làm được điều đó, doanh nghiệp phải xác định rõ điều cốt lõi: không phải sản phẩm tốt là đủ, mà phải là sản phẩm phù hợp, đúng khẩu vị, đúng thời điểm, đúng câu chuyện người tiêu dùng muốn nghe.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các đại biểu đã tham gia tọa đàm về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững. Tại đây, các chuyên gia đã đưa ra những ý kiến tâm huyết và giải pháp nhằm hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam.

TS. Đinh Hùng Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển tại Viện Hoá học Nước biển Fukuoka (Nhật Bản), đã đặt ra một câu hỏi khiến cả khán phòng phải suy ngẫm: Vì sao một quả xoài Miyazaki (Nhật Bản) có thể được bán với giá hơn 2 triệu đồng, trong khi xoài Việt Nam dù ngon nhưng giá trị lại thấp hơn rất nhiều? Theo ông, câu trả lời không chỉ nằm ở thương hiệu, mà còn ở việc tạo ra một câu chuyện cho sản phẩm. Đó là câu chuyện về sự chăm chút tỉ mỉ, từ việc cắt tỉa để mỗi cây chỉ giữ lại vài chục quả, cho đến bọc từng quả trong túi lưới, thu hoạch đúng thời điểm quả vừa rụng khỏi cành – thời điểm ngon nhất, chất lượng nhất.

Tuy nhiên, TS. Cường cũng nhấn mạnh rằng, cần thiết phải có một nền tảng chất lượng ngay từ khâu đầu vào. Môi trường sản xuất xuống cấp, đất đai bạc màu, hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hóa chất thì mọi nỗ lực marketing, mọi câu chuyện thương hiệu đều vô nghĩa. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và đầu tư đúng mức vào quy trình sản xuất và chất lượng sản phẩm.

Cũng tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hoàng Chinh, Trung tâm nghiên cứu các sản phẩm sinh học bền vững trường ĐH Deakin, Úc, đã trao đổi về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong sản xuất xanh. Theo TS. Chinh, Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: lãng phí hàng chục triệu tấn phụ phế phẩm mỗi năm. Ông đã gợi mở hướng để các startup có thể biến nguồn ‘rác’ khổng lồ này thành một ‘mỏ vàng’, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường quốc tế.

Chìa khóa để giải quyết bài toán này nằm ở việc chuyển đổi tư duy từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn. Việc này đòi hỏi sự hợp tác và đổi mới trong cách tiếp cận vấn đề, từ sản xuất đến tiêu dùng. Để biến ý tưởng thành hiện thực, TS. Nguyễn Hoàng Chinh đề xuất, Việt Nam cần một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả, dựa trên mô hình hợp tác “kiềng ba chân”: Chính phủ – Viện nghiên cứu – Doanh nghiệp. Sự hợp tác này giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ cho từng doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động.

TS. Đinh Hùng Cường cũng đề xuất một mô hình hỗ trợ “công thức 4 chân” để tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ thông minh cho các nhà sáng tạo Việt. Cụ thể, nhà nước cần xây dựng các phòng thí nghiệm mở (Open Lab) dùng chung, có một cơ chế tài chính linh hoạt, cho phép các nhà nghiên cứu được “ghi nợ” chi phí và chỉ hoàn trả khi dự án thành công. Điều này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và tạo điều kiện cho các nhà sáng tạo tập trung vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

Cuối cùng, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng, để hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, Viện nghiên cứu và Doanh nghiệp. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam phát triển và thành công. Từ đó, có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn có thể vươn ra quốc tế.