Chương trình OCOP – Nâng tầm sản phẩm Việt: Từ làng quê ra thế giới

Tính đến tháng 7/2025, cả nước đã có 17.068 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, thuộc 9.195 chủ thể OCOP, trong đó có 126 sản phẩm đạt chuẩn 5 sao cấp quốc gia. Đây là minh chứng rõ ràng cho chất lượng, tiềm năng và tính cạnh tranh của hàng Việt.

Tối 1/8/2025, tại không gian văn hóa giàu bản sắc của Hoàng thành Thăng Long, Hội chợ ‘Các sản phẩm OCOP xuất khẩu’ (VIETNAM OCOPEX 2025) chính thức khai mạc. Sự kiện do Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, UBND TP Hà Nội, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổ chức – là hoạt động xúc tiến thương mại cấp quốc gia, nhằm đưa các sản phẩm OCOP của Việt Nam chạm đến thị trường quốc tế.

Hội chợ năm nay quy tụ 300 gian hàng đến từ hơn 200 đơn vị của 34 tỉnh, thành trên cả nước. Các sản phẩm trưng bày rất đa dạng: từ chè, cà phê, hạt điều, các sản phẩm chế biến, dược liệu, trầm hương, tinh bột nghệ, tổ yến… cho đến các dòng mỹ phẩm tự nhiên như dầu gội, serum, tinh dầu. Ngoài ra, sự kiện còn có sự góp mặt của các gian hàng quốc tế đến từ Peru, Lào, Campuchia, cùng nhiều đơn vị kết nối thương mại – thể hiện sự lan tỏa và tầm vóc ngày càng lớn của chương trình OCOP Việt Nam.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh: ‘Việt Nam không chỉ là quốc gia có thế mạnh xuất khẩu nông sản, mà còn sở hữu kho tàng sản phẩm địa phương giàu bản sắc và chất lượng cao. Chương trình OCOP chính là hình ảnh sống động về giá trị văn hóa bản địa gắn liền với sự phát triển kinh tế nông thôn’.

OCOP – Cầu nối giữa truyền thống và hội nhập

Sự phát triển của chương trình OCOP trong những năm gần đây đã mở ra hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn. Không chỉ giúp khai thác hiệu quả tiềm năng bản địa, khơi dậy giá trị văn hóa vùng miền, OCOP còn tạo động lực chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị. Các sản phẩm OCOP ngày càng đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, mẫu mã bao bì hiện đại, thân thiện môi trường – từ đó đủ điều kiện chinh phục các thị trường khó tính.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhận định: ‘OCOP không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về bản sắc Việt, về tinh thần đổi mới sáng tạo trong từng sản phẩm truyền thống. Đây là hướng phát triển đúng đắn, gắn sản phẩm nông thôn với chuỗi giá trị toàn cầu’.

Tại Hà Nội, theo ông Nguyễn Mạnh Quyền – Phó Chủ tịch UBND Thành phố – hiện toàn thành phố có 3.317 sản phẩm OCOP đã được đánh giá, phân hạng, chiếm 21,3% tổng sản phẩm OCOP của cả nước. Trong đó, có 6 sản phẩm đạt 5 sao, 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 1.571 sản phẩm 4 sao và 1.718 sản phẩm 3 sao.

Hà Nội xác định OCOP không chỉ đơn thuần là sản phẩm nông thôn, mà còn là sản phẩm văn hóa – cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc và hội nhập. Do đó, Thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ các chủ thể OCOP mở rộng thị trường, cải tiến mẫu mã, nâng cao giá trị, hướng đến xuất khẩu.

Hội chợ lần này là cơ hội lớn để doanh nghiệp Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung kết nối đối tác quốc tế, tìm kiếm đơn hàng xuất khẩu, đồng thời tiếp cận, học hỏi yêu cầu khắt khe của các thị hàng tiềm năng.

Điểm nhấn đặc biệt tại VIETNAM OCOPEX 2025 là việc Bộ Công Thương lần đầu tiên tổ chức hội chợ trên nền tảng số, mở ra không gian giao dịch trực tuyến, thuận tiện cho các doanh nghiệp và nhà nhập khẩu quốc tế tham gia trao đổi, đàm phán mà không cần trực tiếp có mặt tại Việt Nam.

Hàng chục nghìn sản phẩm OCOP được hình thành từ những làng quê Việt Nam nay đang dần ‘cất cánh’ ra thế giới. Mỗi sản phẩm là một câu chuyện của vùng đất, con người và văn hóa – từ bát chè Thái Nguyên đậm đà, hạt cà phê Buôn Ma Thuột thơm nồng, tinh dầu quế Trà My thanh khiết cho tới tổ yến Khánh Hòa quý giá… Tất cả đang được chuẩn hóa, nâng tầm để trở thành sản phẩm có giá trị gia tăng cao, mang thương hiệu Việt Nam ra quốc tế.

Chính sự hỗ trợ kịp thời của các cấp chính quyền, tổ chức xúc tiến thương mại, cùng với tư duy đổi mới của cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã, đã tạo nên sức bật mạnh mẽ cho OCOP. Thay vì sản xuất theo lối cũ – nhỏ lẻ, thiếu định hướng thị trường – các chủ thể OCOP ngày nay đã chú trọng nghiên cứu thị hiếu người tiêu dùng, cải tiến bao bì, tiêu chuẩn hóa chất lượng, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số để xây dựng thương hiệu bài bản hơn.

Để sản phẩm OCOP thực sự tạo dấu ấn ở thị trường quốc tế, theo ông Nguyễn Sinh Nhật Tân, các hoạt động xúc tiến thương mại đóng vai trò then chốt: ‘Cần đẩy mạnh kết nối các nhà phân phối quốc tế, tổ chức đào tạo kiến thức xuất khẩu cho các chủ thể OCOP, đồng thời hỗ trợ về tài chính, công nghệ, tiêu chuẩn hóa để OCOP trở thành thương hiệu hàng Việt uy tín toàn cầu’.

Từ những phiên chợ quê, hội làng, sản phẩm OCOP đang từng bước ‘có mặt’ trên các sàn thương mại điện tử, chuỗi siêu thị quốc tế, hội chợ triển lãm lớn… Khát vọng đưa đặc sản Việt ra thế giới – vốn từng là điều xa vời – nay đã hiện hữu và tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ.

Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu (VIETNAM OCOPEX 2025) sẽ diễn ra từ ngày 1 – 3/8/2025, tại Hoàng thành Thăng Long – 19C Hoàng Diệu, Hà Nội.

Ẩm thực không chỉ là sự kết hợp giữa nguyên liệu và kỹ thuật, mà còn là một sân khấu nơi sản vật địa phương được tái hiện qua bàn tay tinh tế, sự sáng tạo và khả năng kể chuyện duy mỹ của người đầu bếp. Không chỉ là sự hòa quyện của hương vị, ẩm thực còn là một hình thức kể chuyện đầy xúc cảm. Mỗi nguyên liệu, mỗi cách chế biến đều phản ánh nhịp điệu của thiên nhiên và tâm tình của con người trong từng mùa.

Chạm vào vị giác, ẩm thực không gói gọn trong hình ảnh nguyên bản hay hương vị vùng Địa Trung Hải. Thịt cừu khi bước vào bếp Việt đã trở thành chất liệu để các đầu bếp thử nghiệm kỹ thuật, pha trộn văn hóa và kể lại câu chuyện địa phương bằng một ‘ngôn ngữ’ ẩm thực mới mẻ. Sự mềm mại xen chút táo bạo của loại thịt đỏ này, khi được kết hợp với gia vị, thảo mộc và cách chế biến thuần Việt, tạo nên trải nghiệm vị giác vừa thân thuộc, vừa bùng nổ vị giác đến bất ngờ.

Như một biến khúc jazz lặng lẽ, phở xào thịt cừu tại ST25 by Koto mở đầu hành trình vị giác bằng sự tinh tế, chậm rãi và tràn đầy ẩn ý. Tưởng chừng chỉ là cuộc gặp gỡ ngẫu hứng giữa phở và thịt cừu, nhưng thực tế, món ăn này lại là sự tính toán kỹ lưỡng về kết cấu, hương vị và nhiệt độ. Từng sợi phở được áp chảo khéo léo để đạt độ cháy cạnh và giữ trọn sự dai mềm tự nhiên, sau đó nhẹ nhàng ôm lấy những lát thịt cừu tẩm ướp chao mềm rục, thơm bùi.

Cùng một nguyên liệu, nhưng bánh xèo thịt cừu lại là cú xoay mình ngoạn mục trên bản đồ vị giác. Thay vì sử dụng nhân thịt và giá đỗ truyền thống, món bánh này chọn phủ lên bề mặt tôm săn, thịt cừu mềm và một phần cảm hứng taco. Phần bánh được tạo hình nhỏ gọn, vừa vặn trong lòng bàn tay. Vỏ bánh vàng nghệ giòn rụm, bung nhẹ ở các cạnh như cánh hoa nở, ẩn dưới là lớp nhân đầy đặn, mang đến phong vị ẩm thực đường phố hiện đại đầy cuốn hút.

Sự xuất hiện của thịt cừu trong bếp Việt không chỉ là một thử nghiệm nguyên liệu, mà còn phản ánh tinh thần cởi mở và khát vọng đổi mới của ẩm thực đương đại. Giữa dòng chảy toàn cầu hóa, những biến tấu này là minh chứng cho khả năng thích ứng và sáng tạo không giới hạn của các đầu bếp Việt, khi họ không ngừng viết tiếp câu chuyện ẩm thực quê hương bằng sản vật tự nhiên nhưng vẫn giữ trọn hồn cốt địa phương.

Với vẻ sống động được hun đúc qua làn khói bếp, tiếng rao quen thuộc và những phiên chợ tấp nập, ẩm thực đường phố Việt Nam đã trở thành chất liệu quý để các đầu bếp thỏa sức sáng tạo. Tinh thần đó không dừng ở việc tái hiện những món ăn truyền thống một cách nguyên bản, mà còn mở ra cánh cửa cho những thử nghiệm táo bạo, kết hợp tinh hoa bản địa với hơi thở đương đại, tạo nên những trải nghiệm độc đáo.

Bánh mì Autograph nằm trong thực đơn gọi món mới nhất của nhà hàng Oriental Pearl là tuyên ngôn rõ ràng nhất cho sự sáng tạo vượt bậc. Trong chiếc baguette thủ công giòn rụm, phần nhân là tổ hợp của thịt bò Black Angus băm nhuyễn cuộn lá lốt, phô mai xông khói, gan ngỗng, cùng rau thơm, ớt tươi và đồ chua.

Được xem là hồn cốt của thủ đô Hà Nội, bún chả lâu đã gắn liền với hình ảnh bếp than hồng, miếng thịt xém cạnh và bát nước mắm pha vừa vặn, làm say lòng biết bao thực khách. Nhưng giữa dòng chảy sáng tạo không ngừng của ẩm thực đương đại, món ăn quen thuộc này đã được các đầu bếp nâng tầm với một phiên bản phá cách nhưng vẫn đầy lôi cuốn: bún chả tacos.

Tinh thần ấy tiếp tục được thổi vào món bún thịt nướng, một biểu tượng ẩm thực miền Nam. Lớp bún trắng tươi được phủ lên bởi thịt ba chỉ nướng than thơm lừng và chả giò giòn rụm, đi kèm rau sống, đồ chua và nước mắm pha theo công thức đặc trưng.

Nếu những món ăn truyền thống là nơi lưu giữ ký ức, thì phở xào bò Wagyu A4 Satsuma chính là nhịp cầu kết nối giữa cũ và mới. Vẫn là sợi phở mềm mượt, vẫn là nước dùng đậm đà, nhưng nay được xào nhanh tay cùng sốt bí truyền, ăn kèm thăn bò Wagyu A4 áp chảo vừa chín tới, lòng đỏ trứng óng ánh tan nhẹ trong miệng, làm nên một bản giao hưởng hương vị đầy tinh tế và khơi dậy cảm giác thân thuộc mà vẫn khiến người thưởng thức không khỏi ngỡ ngàng.

Sự ngỡ ngàng đó tiếp tục mở ra trong cà ri miso mít vàng và lá lốt chiên giòn – một món chay đầy sáng tạo và quyến rũ. Mít và nấm được hầm mềm trong nước cà ri pha miso, mang theo vị ngọt lành, bùi béo và thoảng hương lên men nhẹ của tương Nhật.

Từ bún, phở, đến cà ri, mỗi món đều là một lát cắt của ẩm thực Việt được tái định nghĩa. Không chỉ là sự phá cách trong nguyên liệu hay kỹ thuật, đó còn là tinh thần tìm tòi không ngừng nghỉ để thổi làn gió mới vào từng món quen, để mỗi lần thưởng thức là một lần đối thoại giữa ký ức và hiện tại.

Giữa hành trình ẩm thực đa sắc, sò điệp áp chảo tại LAVA – nhà hàng biểu tượng của InterContinental Phú Quốc, hiện lên như một nốt nhạc dịu êm để lại dư âm sâu lắng. Không cần quá nhiều thành phần, món sò điệp áp chảo chỉ dựa vào ba nhân tố chính: sò điệp, kem bí đỏ và thạch gừng.

Sau những nốt bổng của thịt và lửa, vị giác tìm kiếm một nốt trầm dịu dàng khép lại bản giao hưởng ẩm thực. Và món tráng miệng từ dứa, dừa, cùng chút cà phê đã dệt nên khúc vĩ thanh hoàn hảo ấy.