Một công ty khởi nghiệp tại California đang lên kế hoạch táo bạo nhằm tạo ra vàng từ thủy ngân thông qua công nghệ phản ứng tổng hợp hạt nhân. Ý tưởng này đã thu hút sự quan tâm của nhiều người, dù rằng việc sản xuất vàng bằng phương pháp này vẫn còn là một thách thức khoa học và kỹ thuật lớn.

Các nhà khoa học đã chứng minh khả năng biến đổi một nguyên tố thành nguyên tố khác thông qua các thiết bị như máy gia tốc và máy va chạm hạt nhân. Tuy nhiên, việc sản xuất vàng bằng phương pháp này hiện có chi phí rất cao và lượng vàng thu được lại cực kỳ ít ỏi, khiến cho việc áp dụng vào thực tế vẫn còn nhiều khó khăn.

Công ty Marathon Fusion, đặt tại California, đang phát triển một phương pháp mới để biến thủy ngân thành vàng. Họ sử dụng lò phản ứng tổng hợp hạt nhân để tạo ra các hạt neutron, làm cho một loại thủy ngân biến đổi thành ‘thủy ngân-197’, và sau đó tự phân rã thành ‘vàng-197’ – một dạng vàng bền vững. Phương pháp này được kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả cao hơn so với các phương pháp trước đây.

Theo ước tính của các nhà sáng lập công ty, một gigawatt điện nhiệt hạch có thể tạo ra đến 5.000 kg vàng/năm, tương đương với lượng vàng trị giá 550 triệu USD/năm trên mỗi GW năng lượng nhiệt hạch. Đây là một con số rất ấn tượng và có thể mang lại lợi nhuận lớn nếu việc sản xuất được thực hiện thành công.

Tuy nhiên, để quá trình này thành công, điều quan trọng nhất là phải có đủ năng lượng từ các hạt neutron để khởi động chuỗi biến đổi của thủy ngân. Nếu làm được vậy, đây thực sự là một ý tưởng rất hứa hẹn. Nhưng liệu việc này có mang lại lợi nhuận lớn hay không lại là chuyện khác, bởi để tạo ra đủ vàng, cần một lượng neutron rất lớn. Để biến đổi thủy ngân thành vàng, chúng ta cần những hạt neutron có năng lượng rất cao, cụ thể là trên 6 triệu volt.

Marathon Fusion đã dùng một mô hình máy tính để mô phỏng lại cách phản ứng hạt nhân diễn ra và những gì sẽ xảy ra sau đó. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất của phương pháp này là mô hình máy tính đó cần được kiểm tra với một lò phản ứng hạt nhân thực tế để xác nhận độ chính xác. Nếu không có sự kiểm tra và xác nhận này, việc sản xuất vàng bằng phương pháp này vẫn còn là một rủi ro lớn.

Các nhà khoa học còn phải đối mặt với nhiều thử thách lớn để biến lò phản ứng tổng hợp hạt nhân thành hiện thực và đưa vào sử dụng rộng rãi. Ngay cả những dự án tiên tiến nhất, như JET ở Anh, cũng chỉ mới tạo ra được một lượng năng lượng rất nhỏ so với nhu cầu thực tế.

Dù vậy, các nhà nghiên cứu tại Anh đã tìm ra một cách mới để làm giảm kích thước của lò phản ứng. Họ làm điều này bằng cách thay đổi phương pháp xử lý khí thải nóng (gọi là plasma). Một mẫu thử nghiệm của lò phản ứng tổng hợp kiểu mới này, có tên là STEP, được kỳ vọng sẽ hoàn thành vào năm 2040.

Về mặt lý thuyết, việc tạo ra vàng từ thủy mercury trong lò phản ứng tổng hợp là điều hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, cho đến khi những lò phản ứng này được xây dựng và đi vào hoạt động thực tế, những gì công ty Marathon Fusion đang nghiên cứu vẫn chỉ là dự đoán và chưa được kiểm chứng.

Hơn nữa, vàng được sản xuất bằng phương pháp này ban đầu sẽ bị nhiễm phóng xạ. Điều này có nghĩa là nó sẽ được xem là chất thải phóng xạ và cần được xử lý cẩn thận trong một thời gian dài sau khi tạo ra. Việc xử lý vàng phóng xạ thành vàng nguyên chất là một thách thức lớn khác mà các nhà khoa học cần phải giải quyết.

Dù việc xử lý vàng phóng xạ thành vàng nguyên chất là một thách thức lớn, nhưng điều này có thể sẽ không làm nản lòng các nhà đầu tư dài hạn. Hiện tại, ý tưởng này vẫn là một đề xuất đầy hứa hẹn trên giấy tờ, và việc theo dõi sự phát triển của công nghệ này trong tương lai sẽ rất thú vị.

Thị trường vàng trong nước đã trải qua một tuần giao dịch đầy biến động từ ngày 13 đến 20 tháng 7. Tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC, giá vàng SJC được niêm yết ở mức 119,5 – 121 triệu đồng/lượng. So với tuần trước, giá mua vào không thay đổi, nhưng giá bán ra đã giảm 500.000 đồng/lượng. Chênh lệch giữa giá mua và bán vàng SJC tại đây hiện đang ở mức 1,5 triệu đồng/lượng.

Nhà đầu tư mua vàng SJC vào phiên 13/7 và bán ra vào phiên 20/7 sẽ lỗ 2 triệu đồng/lượng. Điều này cho thấy sự giảm giá của vàng SJC trong tuần vừa qua. Đối với vàng nhẫn, giá có sự điều chỉnh giảm tại các đơn vị kinh doanh. Bảo Tín Minh Châu hiện niêm yết giá vàng nhẫn ở mức 116,1 – 119,1 triệu đồng/lượng, giảm 100.000 đồng/lượng ở cả hai chiều so với một tuần trước.

Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý cũng giảm giá vàng nhẫn xuống mức 114,8 – 117,8 triệu đồng/lượng. Chênh lệch giữa giá mua và bán vàng nhẫn tại các đơn vị đang dao động ở mức 3 triệu đồng/lượng. Điều này cho thấy sự biến động không ngừng của thị trường vàng trong nước.

Đặc biệt, nhà đầu tư mua vàng nhẫn vào tuần trước và bán ra vào tuần này có thể lỗ từ 3,1 đến 3,4 triệu đồng/lượng tùy vào đơn vị kinh doanh. Sự biến động này đòi hỏi nhà đầu tư cần phải thận trọng và theo dõi sát sao thị trường để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.