Trong nỗ lực cải tạo môi trường sông Tô Lịch, chính quyền thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai nhiều giải pháp toàn diện. Một trong những bước tiến quan trọng là việc xây dựng hệ thống đập dâng nhằm giữ nước và điều tiết dòng chảy trên con sông huyết mạch này. Mới đây, vào tháng 2/2025, đập dâng đầu tiên trên sông Tô Lịch đã được khởi công tại khu vực hạ lưu sông, thuộc phường Thanh Liệt, Hà Nội. Công trình này đặt tại khu vực cầu Quang với mục tiêu hồi sinh dòng sông vốn đã bị ô nhiễm nặng.

Đập dâng đầu tiên đang được hoàn thiện với kết cấu bê tông ở phần lòng đập và xung quanh. Để thi công, đơn vị xây lắp đã dựng tường thép bao quanh khu vực đập nhằm ngăn nước tràn vào công trường và dành khoảng 8m lòng sông cho nước lưu thoát. Dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Thành phố Hà Nội làm chủ đầu tư, và Công ty CP Xây dựng, dịch vụ và thương mại 68 đảm nhiệm vai trò nhà thầu thi công. Đập dâng có chức năng giữ mực nước ổn định cho sông Tô Lịch quanh năm và điều tiết dòng chảy để cải thiện chất lượng nước thông qua dẫn bổ cập từ sông Hồng.

Đáng chú ý, đập dâng cao su được thiết kế với nhiều ưu điểm so với đập truyền thống như chi phí thấp, thi công nhanh, chịu được lún không đều và có thể xả lũ tốt. Công trình này có chức năng tương tự đập tràn hay cống có cửa van, kết cấu ngăn nước của đập bằng túi cao su liên kết với móng đập, cho phép điều chỉnh mực nước bằng cách bơm hoặc xả khí/nước vào túi. Giải pháp này không chỉ giúp duy trì dòng chảy mà còn góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm trên sông.

Sông Tô Lịch có độ dốc không đáng kể, với chênh lệch cao độ đáy sông tại điểm đầu đường Hoàng Quốc Việt và điểm cuối Thanh Liệt khoảng 2m. Do đó, lượng nước bổ cập vào sông với lưu lượng thấp không đủ tạo dòng chảy và dâng nước trên toàn bộ chiều dài sông. Vì vậy, việc xây dựng đập dâng là cần thiết để giữ lại một phần nước, duy trì dòng chảy và mực nước tối thiểu, tránh tình trạng khô cạn lòng sông.

Theo kế hoạch, sông Tô Lịch sẽ có tổng cộng 3 đập dâng được xây dựng tại các vị trí: Cầu Quang (huyện Thanh Trì), cầu Cót (quận Cầu Giấy) và cầu Dậu (quận Hoàng Mai). Ba điểm này sẽ chia tuyến sông dài hơn 14km thành các đoạn ngắn, giúp kiểm soát nguồn nước và giảm tải ô nhiễm. Việc này không chỉ giúp cải thiện môi trường sống xung quanh mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân nearby.

Đập dâng ở Thanh Liệt là một trong những công trình tiêu biểu, gồm hai lớp chắn nước và một đài quan sát trên cao. Phần nổi của đập được thiết kế mang đậm yếu tố truyền thống, với mái hình nón, hoa văn cổ điển và màu sắc trang nhã. Đài quan sát bát giác có cột bê tông, mái tôn giả ngói, phần hoa văn sơn vàng, tạo cho công trình vừa có nét cổ kính, vừa hiện đại.

Sông Tô Lịch dài 13,4km, điểm đầu là mương Nghĩa Đô đường Hoàng Quốc Việt, điểm cuối thoát ra sông Nhuế qua cửa điều tiết đập Thanh Liệt và thoát ra sông Hồng qua tuyến hạ lưu sông Kim Ngưu về trạm bơm Yên Sở. Do Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá thu gom, xử lý hầu hết nước thải đổ vào sông Tô Lịch và không bổ cập trở lại nên sông đối diện nguy cơ cạn kiệt vào mùa đông xuân. Trước tình hình đó, chính quyền Hà Nội đã tính nhiều giải pháp, trong đó có làm cống dẫn nước từ sông Hồng vào, tạm thời lấy nước đã xử lý của Hồ Tây bổ sung, và xây đập dâng giữ nước.

Ngoài việc xây dựng đập dâng, hiện công tác nạo vét, thanh thải lòng sông, chống sạt lở hai bên bờ đang được thực hiện. Dự kiến, công trình đập tràn sẽ hoàn thành vào tháng 8/2025, và việc lấy nước vào sông Tô Lịch sẽ được thực hiện từ tháng 9/2025. Những nỗ lực này của chính quyền thành phố Hà Nội không chỉ nhằm cải thiện môi trường mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân sống gần khu vực sông Tô Lịch.

UBND xã Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai, đã có đề nghị chính thức với các cơ quan chức năng có thẩm quyền về việc tiến hành kiểm định độc lập chất lượng mặt đường Quốc lộ 19. Lý do là tuyến đường này thường xuyên xảy ra tình trạng hư hỏng, gây ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người dân địa phương.

Tuyến Quốc lộ 19 đi qua địa bàn xã Đăk Đoa đã nhiều lần xảy ra tình trạng ngập nước và hư hỏng mặt đường. Mặc dù đã được chủ đầu tư thực hiện sửa chữa nhiều lần, mặt đường vẫn tiếp tục hư hỏng, gây mất an toàn giao thông và bức xúc trong cộng đồng dân cư. Theo ghi nhận, bề mặt đường thảm nhựa chưa đảm bảo kỹ thuật và mỹ thuật, nhiều đoạn đã bong tróc ngay sau khi thảm.

Việc sửa chữa tạm thời không giải quyết triệt để vấn đề, khiến cho người dân và các phương tiện giao thông phải đối mặt với nguy cơ mất an toàn. Trước tình hình đó, UBND xã Đăk Đoa đã đề nghị Sở Tài chính và Sở Xây dựng của tỉnh Gia Lai yêu cầu chủ đầu tư chỉ đạo đơn vị thi công tìm giải pháp khắc phục triệt để các tồn tại. Đồng thời, chính quyền địa phương này đề nghị cơ quan chức năng có thẩm quyền tiến hành kiểm định độc lập chất lượng lớp thảm bê tông nhựa mặt đường.

Nếu chất lượng không đạt yêu cầu, cần có biện pháp bóc gỡ toàn bộ lớp này để thi công lại. Đây là giải pháp mạnh mẽ nhằm đảm bảo chất lượng công trình và an toàn giao thông trên tuyến Quốc lộ 19. Dự án nâng cấp Quốc lộ 19 vừa hoàn thành nhưng đã phải tiến hành sửa chữa nhiều lần. Nhiều ý kiến dư luận nghi ngờ về chất lượng thi công công trình và đề nghị làm rõ trách nhiệm của các đơn vị liên quan.

Nhà thầu đã thực hiện việc sửa chữa nhiều lần, tuy nhiên tình trạng hư hỏng vẫn tiếp tục xảy ra. Chủ đầu tư đã phải đề nghị nhà thầu khẩn trương vá, sửa các vị trí hư hỏng và chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng mất an toàn giao thông. Cương quyết với vấn đề chất lượng đường, UBND xã Đăk Đoa thông báo sẽ không nhận bàn giao đoạn đường có chất lượng kém. Điều này thể hiện sự nghiêm túc và quyết tâm bảo vệ quyền lợi của người dân cũng như đảm bảo an toàn giao thông trên tuyến đường này.

Trong bối cảnh đó, vai trò của các cơ quan chức năng và chủ đầu tư là rất quan trọng trong việc giải quyết triệt để vấn đề. Việc kiểm định độc lập chất lượng mặt đường không chỉ giúp xác định rõ nguyên nhân hư hỏng mà còn là cơ sở để đưa ra giải pháp khắc phục hiệu quả. Bằng cách hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, các cơ quan chuyên môn và nhà thầu, hy vọng rằng tuyến Quốc lộ 19 sẽ sớm được cải thiện để phục vụ tốt hơn nhu cầu giao thông của người dân.

Việt Nam đang đứng trước một cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một xu hướng tất yếu trong thời đại hiện nay nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Kinh tế tuần hoàn là mô hình giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Theo các chuyên gia, Việt Nam có tiềm năng kinh tế tuần hoàn rất lớn trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Đặc biệt, trong lĩnh vực rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ.

TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho hay việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là ‘đầu cuối của chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải’. Công ty đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện.

Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, cho rằng cần có sự đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân, xây dựng nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm, áp dụng công nghệ như blockchain để đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng, điển hình là các chính sách đi vào cuộc sống còn thiếu linh hoạt. Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn.

Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.

Trong gần 40 năm đổi mới, kinh tế Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế năng động, với quy mô GDP tăng vượt bậc. Từ 8 tỷ USD năm 1986, đến năm 2024, GDP ước đạt 476,3 tỷ USD, gấp 59,5 lần. Tuy nhiên, để xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, Đảng và Nhà nước cần thực hiện khát vọng xây dựng nền kinh tế vững mạnh, hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tại Nghị quyết số 66-NQ/TW, Bộ Chính trị đã ban hành nghị quyết về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đặt mục tiêu tạo dựng một xã hội thực sự dân chủ, bình đẳng, an toàn, minh bạch. Mục tiêu của Nghị quyết nhằm tạo ra một hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi. Nghị quyết đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam có hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Đây là một bước đi chiến lược khẳng định vai trò trung tâm của pháp luật là công cụ kiến tạo phát triển.

Để thực hiện mục tiêu này, Đảng và Nhà nước cần tạo dựng và thực thi cơ chế bền vững trong cải cách thể chế, đảm bảo 3 tiêu chuẩn: đảm bảo chất lượng, sự phù hợp với thực tiễn của các quy định hiện hành; nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong thực thi pháp luật; kiểm soát chất lượng của những quy định mới. Ngoài ra, Đảng và Nhà nước cũng cần tập trung vào xây dựng Nhà nước kiến tạo, quản trị, tạo dựng chính sách với tầm nhìn chiến lược. Đây là điều kiện cần, mang tính then chốt, là nền tảng quan trọng để đất nước phát triển nhanh, bền vững và hội nhập sâu rộng.

Một vấn đề quan trọng khác là giáo dục và đào tạo. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo thể hiện sự quan tâm sâu sắc và toàn diện của Đảng đối với giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, giáo dục và đào tạo nước ta vẫn còn nhiều bất cập, cần đổi mới toàn diện. Cải cách hệ thống giáo dục và đào tạo cần hướng đến mục tiêu đào tạo con người có tri thức nguyên bản, có khả năng tư duy phản biện độc lập, có năng lực tự học, tự khám phá. Cùng với đó, cần xây dựng nền giáo dục dạy cách sáng tạo ra tri thức, chứ không chỉ học lại tri thức sẵn có.

Trong bối cảnh tình hình kinh tế, chính trị thế giới bất cập, khó lường, chuyển biến nhanh, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng là xu thế tất yếu. Điều này đòi hỏi đất nước cần khẩn trương tái cơ cấu lại nền kinh tế, phù hợp với xu hướng phát triển các ngành, lĩnh vực của kinh tế thế giới.

Phát triển kinh tế tư nhân cũng là một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc gia. Đảng và Nhà nước cần thực hiện các chính sách cởi mở, minh bạch, công bằng để kinh tế tư nhân và doanh nghiệp dân tộc hình thành, phát triển bền vững.

Tóm lại, để xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, Đảng và Nhà nước cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về thể chế kinh tế, xây dựng Nhà nước kiến tạo, quản trị, tạo dựng chính sách với tầm nhìn chiến lược; cải cách triệt để hệ thống giáo dục; cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng; kiến tạo, phát triển kinh tế tư nhân, doanh nghiệp dân tộc.