Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang biến động không ngừng, Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn. Dòng vốn đầu tư dịch chuyển, áp lực thuế quan và tỷ giá đang tạo ra những khó khăn đáng kể cho nền kinh tế. Tuy nhiên, theo TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), với những nỗ lực cải cách thể chế quyết liệt và tiềm năng phát triển của nền kinh tế, Việt Nam vẫn có nhiều cơ hội để bứt phá và đạt được tăng trưởng bền vững.
TS. Lực cho biết, kinh tế toàn cầu dự báo sẽ tăng trưởng 2,3% vào năm 2025, giảm 0,5 điểm phần trăm so với mức 2,8% của năm 2024. Sự biến động này chủ yếu do các yếu tố địa chính trị và chiến tranh thương mại. Tại Mỹ, tăng trưởng kinh tế đã đạt 2,8% vào năm ngoái nhưng dự kiến chỉ còn 1,4% vào năm nay. Trong khi đó, Trung Quốc dự kiến đạt 4,5%, thấp hơn mục tiêu 5% của Chính phủ nước này, chủ yếu do khó khăn trong thị trường bất động sản.
Trước những thách thức này, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025 và kỳ vọng đạt 2 con số trong giai đoạn tiếp theo để tiến tới nhóm quốc gia thu nhập cao vào năm 2045. Đây là một thách thức lớn khi kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định do căng thẳng thuế quan và xung đột địa chính trị.
Về các thách thức trong nước, nền kinh tế đang phải đối mặt với không ít khó khăn, đặc biệt là tỷ giá và lãi suất. Tính đến ngày 11/7/2025, đồng Việt Nam đã mất giá khoảng 2,4% so với USD. Tuy nhiên, TS. Lực dự báo cả năm VND chỉ mất giá 3-4%, một mức chấp nhận được trong bối cảnh hiện nay.
Về lãi suất, TS. Lực cho rằng lãi suất huy động cần duy trì ở mức 5%, cao hơn lạm phát 4%, để khuyến khích người dân gửi tiền vào ngân hàng. Nếu lãi suất quá thấp, dòng tiền sẽ chuyển sang các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản hay tài sản số.
Một thách thức khác là thủ tục hành chính phức tạp, làm tăng chi phí logistics và gây áp lực lớn cho doanh nghiệp. Theo báo cáo của Mỹ, Việt Nam còn 24 rào cản hành chính trong 9 lĩnh vực, cản trở đầu tư nước ngoài và xuất khẩu.
Chính sách thuế quan của Mỹ cũng có thể tác động tiêu cực tới hoạt động xuất khẩu của Việt Nam và làm giảm tăng trưởng kinh tế. Tác động từ thuế quan không chỉ trực tiếp mà còn gián tiếp, khiến nhà đầu tư trì hoãn quyết định do tâm lý lo ngại rủi ro, ảnh hưởng đến niềm tin thị trường.
Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, kinh tế Việt Nam vẫn ghi nhận những tín hiệu tích cực. Thị trường chứng khoán tăng 15% từ đầu năm 2025, vượt mức 12% của cả năm 2024. Ba động lực tăng trưởng chính của Việt Nam gồm xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng đều đạt kết quả tích cực.
TS. Cấn Văn Lực dự báo trong 6 tháng cuối năm, khi Fed có thể cắt giảm lãi suất vào tháng 9 và 12/2025, dòng vốn đầu tư sẽ quay trở lại Việt Nam nhờ tiềm năng tăng trưởng kinh tế 7-8% trong năm nay và 9-10% vào năm 2026.
Đặc biệt, TS. Lực nhấn mạnh rằng cải cách thể chế đang được đẩy mạnh là một động lực quan trọng, với bốn trụ cột: khoa học công nghệ, hội nhập kinh tế quốc tế, đổi mới thể chế, và phát triển kinh tế nhà nước, y tế, giáo dục. Quốc hội đã thông qua nhiều luật, như Luật Công nghiệp Công nghệ số, công nhận tài sản số, và sửa đổi Hiến pháp trong hai tháng, thể hiện quyết tâm cải cách.
Với những nỗ lực cải cách quyết liệt và tiềm năng tăng trưởng kinh tế cao, Việt Nam có cơ hội lớn để thu hút đầu tư và thúc đẩy xuất khẩu. Để đạt phát triển bền vững, Chính phủ cần tiếp tục tháo gỡ rào cản hành chính, thúc đẩy đầu tư tư nhân, đa dạng hóa thị trường, đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh… Những bước đi này sẽ giúp Việt Nam vượt qua thách thức và củng cố vị thế trong nền kinh tế toàn cầu.
