Trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang không ngừng khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ thông qua việc triển khai các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế. Các chuyên gia trong ngành cho rằng, việc định hướng phát triển công nghệ vũ trụ trong thời gian tới là yêu cầu tất yếu và cấp thiết đối với sự phát triển của quốc gia.
Ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam đã tích cực triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, không chỉ phục vụ mục tiêu dân sinh mà còn góp phần đảm bảo quốc phòng-an ninh. Một số thành tựu nổi bật của chương trình bao gồm việc phát triển các vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013).
Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh. Đồng thời, Bộ cũng khuyến khích việc chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất. Ông Lý Hoàng Tùng khẳng định, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh và giúp Việt Nam khẳng định vị thế trong khu vực và trên thế giới.
Để đẩy mạnh phát triển công nghệ vũ trụ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, đề xuất rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia. Cơ quan này có thể tham khảo mô hình của Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và đề xuất luật chuyên ngành về không gian.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn cũng dẫn chứng về tiềm năng lớn của kinh tế vũ trụ toàn cầu, dự báo sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, và vì vậy, Việt Nam không thể đứng ngoài xu hướng này.
Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược và cần trở thành công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông cũng cho rằng cần thiết phải thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, cho phép thực hiện dự án công nghệ lớn với chức danh tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro và mạo hiểm, cũng như miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.
Nhìn chung, phát triển công nghệ vũ trụ đang là yêu cầu tất yếu và cấp thiết đối với Việt Nam. Với việc hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, tăng cường đầu tư mạo hiểm và giao quyền tự chủ cao cho các tổng công trình sư của dự án, Việt Nam có thể đẩy mạnh sự phát triển của lĩnh vực này, góp phần vào sự phát triển bền vững và lâu dài của đất nước.
